________________
નયચક સંક્ષેપ સ્વરૂપ આ ગ્રંથને બીજે નિબંધ નયચક સંક્ષેપ સ્વરૂપ છે. આ લેખના પુરોભાગમાં સદ્. શ્રી મનસુખભાઈએ નય વિષય પર માર્મિક અને મનનીય સૂચન કર્યું છે કે –
અત્રે તો સ્વવિચારણા માં સંગ્રહાત આ શાસ્ત્રીય વિષય રજૂ કરું છું. કવચિત તેને જેને હાલ ખપ ન લાગતો હોય તેને આ વિષય નીરસ લાગશે; તેથી એની ઉપારિતાઉપયોગિતા કંઈ ન્યૂન નથી થતી. તેના થોડા પણ જિજ્ઞાસુઓને એ સુરસ લાગશે. છેવટ માટે તે બધાને એવા વિષય ઉપયોગી છે.” નય વિષયના અભ્યાસી તસ્વરસિક જનને ઉપયોગી આ સંક્ષેપ નોંધ સ૬૦ શ્રી શ્રી દેવસેનાચાર્ય કૃત આલાપપદ્ધતિ અનુસાર તૈયાર કરેલ જણાય છે.
આ પ્રસ્તુત નિબંધમાં પણ પ્રાય: નયપ્રદીપમાં ચર્ચાયેલા વિષયનું જ ચર્ચન હોઈ તે ગ્રંથના ભાવને પુષ્ટ કરે છે. જેમકે-પડ દ્રવ્ય, સત્ સ્વરૂપ, દ્રવ્યના ૧૦ સામાન્ય ગુણ, ૧૬ વિશેષ ગુણ, રવભાવ પર્યાય, વિભાવ પર્યાય, વ્યંજન પર્યાય, દ્રવ્યના ૧૧ સામાન્ય સ્વભાવ અને ૧૦ વિશેષ સ્વભાવ, નય અને પ્રમાણ, દ્રવ્યાર્થિક નયના ૧૦ ભેદ, પર્યાયાર્થિકના ૬ ભેદ, નૈગમાદિ સાત નયના ભેદ, ઉપનય અને તેના ભેદ-પ્રતિભેદ,-ઈત્યાદિ વિશદ શૈલીથી અત્ર નિરૂપણ કરેલ વિષયે આ નય પ્રદીપ ગ્રંથની પાઠય પુસ્તક તરિકેની ઉપયોગિતામાં એ ૨ વધારો કરે છે.
ય
ક
