________________
૨૦.
નય પ્રદીપ કેમકે ગમે તેટલા ધર્મને અસ્તિ-નાસ્તિરૂપ કહીએ, પણ પ્રત્યેક ધર્મમાં તે અસ્તિ નાસ્તિરૂપ ભંગ (વચનના પ્રકાર) સાત જ થશે એટલે અનંત ધર્મની સપ્તભંગી ભલે અનંતી થાય, પણ એક ધર્મની તો એક જ થવાની, એક ધર્મના સાત જ ભંગ થવાના. કેમકે પ્રતિપર્યાયે (એકેક ધર્મો) પ્રનેત્તર (પ્રતિપાદ્યપર્યનગ) સાત જ ઊઠી શકે. :
+ આ વાત શરૂઆતમાં પણ “ટિપ્પણુ રૂપે પૃ. ૩-૪' કરી છે.
* જેમ આ સદંશ-અસદંશરૂપ ધમેને લઈ સાત ભંગ થાય છે, તેમ સામાન્ય-વિશેષ એ બે ધર્મો પણ સાતભંગીરૂપે ઉતરી શકશે. જુઓ, પ્રમાણુનયતવાલેકાલંકાર.
પ્રશ્ન થશે કે સાત જ પ્રશ્ન કેમ ઊઠે? ઉત્તર–એના સ્વરૂપને જાણવાની ઇચ્છા સાત પ્રકારે જ થઈ શકે, માટે.
પ્રશ્ન–સવિધ જિજ્ઞાસા શા માટે ? ઉ.--એ અંગેના સંદેહ સાત પ્રકારના ઉદ્દભવે છે, માટે. પ્રશ્ન--સવિધ જ સંદેહ શા માટે ?
ઉ––વસ્તુના પ્રત્યેક ધર્મમાં એ સાતની જ ઉપપત્તિ છે, માટે. જુઓ પ્રમાણુનયનત્વાકાલંકારઃ
___ "प्रतिपर्यायं प्रतिपाद्यपर्यनुयोगानां सप्तानामेव संभवात् । ३९ । तेषामपि सप्तत्वं सप्तविधतजिज्ञासासंभवात् । ४०। तस्या अपि सप्तविधत्वं सप्तधैव तत्संदेहसमुत्पादात् । ४१ । तस्यापि सप्तविधत्वनियमः स्वगोचरवस्तुधर्माणां सप्तविधस्यैવોપત્તેિરિતિ” | કર. પ્ર. ન. ત.
