________________
સ્વભાવ પર્યાયઃ વિભાવ પર્યાય
(૨) વિભાવ ગુણ વ્યંજન પર્યાયઃ–ર–રસાંતર, , ગંધ-ગંધાતર, ઇત્યાદિ.
(૩) સ્વભાવ દ્રવ્ય વ્યંજન પર્યાય –એ અવિભા ગી ( જેના ભાગ ન થઈ શકે એવા ) પુદ્ગલ પરમાણુ.
(૪) સ્વભાવ ગુણ વ્યંજન પર્યાય – દરેક પરમાણુમાં એક રસ, એક ગંધ, એક વર્ણ, અને બે સ્પર્શ મળી પાંચ અવિરુદ્ધ ગુણ
૧૧. પર્યાયના પ્રકારાંત બીજા બે ભેદ –
(૧) અર્થ પર્યાય-ધર્મ, અધર્મ, આકાશ અને કાળના અર્થ પર્યાય જ છે; વ્યંજન પર્યાય નથી.
(૨) વ્યંજન પર્યાય–આ પર્યાય જીવ અને પુગલમાં જ છે, બીજા દ્રવ્યમાં નથી.
૧૨. ગુણ પર્યાયવાનું એ દ્રવ્ય.
૧૩. સ્વભાવ –(૧) સામાન્ય સ્વભાવ. (૨) વિશેષ સ્વભાવ. તેમાં દ્રવ્યનાં સામાન્ય સ્વભાવ અગીઆર પ્રકારે -
(૧) અસ્તિ (હોવાપણુને) સ્વભાવ. (૨) નાસ્તિ સ્વભાવ. (૩) નિત્ય સ્વભાવ. (૪) અનિત્ય સ્વભાવ. (૫) એક સ્વભાવ. (૬) અનેક સ્વભાવ. (૭) ભેદ સ્વભાવ.
(૮) અભેદ સ્વભાવ. (૯) ભવ્ય સ્વભાવ. (૧૦) અભવ્ય સ્વભાવ. (૧૧) પરમ સ્વભાવ,
