________________
૧૨૮
સમ નય વ્યાખ્યા ૭. એન–જે ક્રિયાને લઈ શબ્દની પ્રવૃત્તિ થાય છે, તે જ કિયાવાળી વસ્તુને તે (શબ્દ) નામ વડે બેલાવનાર.
ક
શ્રી નયકર્ણિકા–શ્રી વિનયવિજયજી
૧. નર ન—નિગમ વસ્તુને સામાન્ય અને વિશેષ એ બંને ધર્મયુક્ત માને છે. કેમકે સામાન્ય એ વિશેષ રહિત નથી અને વિશેષ એ સામાન્ય રહિત નથી. - ૨. સં૦ ન–આ નય વસ્તુને કેવળ સામાન્ય ધર્મવાળી માને છે, કેમકે સામાન્યથી જૂદું એવું વિશેષ, (આકાશ પુષ્પની પેઠે) છે જ નહિં.
૩. વ્યનદ–વસ્તુને વિશેષ ધર્મવાળી જ માનનાર; (કેમકે વિશેષ વિનાનું સામાન્ય ગધાસિંગ સમાન છે.)
૪. વન--ભૂત-ભાવિની અપેક્ષા રાખ્યા વિના કેવળ વર્તમાન અને તે પણ પોતાના સ્વભૂત) ભાવને માનનાર.
૫. શબ્દ નય--અનેક શબ્દો વડે એક અર્થવાચક પદાર્થોને એક જ પદાર્થ માનનાર.
૬. સર ન–શબ્દભેદે વસ્તુભેદ માનનાર.
૭. એ નવ-એક પર્યાયવડે બોલાતી વસ્તુ પિતાનું કાર્ય કરતી હોય તે જ એવંભૂત નય તેને વસ્તુ કહે છે.
