Naypradip Naychakra Sankshesp

Author(s): Mansukhbhai Kiratchand Mehta
Publisher: Bhagwandas Mansukhbhai Mehta

Page 158

શ્રીન્યાયાવતાર ટીકા-શ્રી નરહસ્ય અનુસાર ૧૩૩
તસ્વાનુબેધ– ૧. નિગમ નય–(૧) એક અંશને સંપૂર્ણ વસ્તુ માને. (૨) કારણને કાર્ય માને.
૨. સંગ્રહ નય-સર્વને એક કહે. ૩. વ્ય. ન–સર્વને એક કહેલ તેની વહેંચણ કરે. ૪. . . ન–વર્તમાન ઉપયોગ રહે. ૫. શબ્દ.
નય રહસ્ય–શ્રી યશોવિજ્યજી.
નય બીજા અંશને પ્રતિક્ષેપ (અનાદર, ખંડન, નિષેધ) કર્યા વિના વસ્તુના પ્રકૃત એક અંશને ગ્રહણ કરનાર અધ્યવસાયવિશેષ. ૧. નિગમ(૧) નિગમમાં ઉપજતો અધ્યવસાય વિશેષ.
(૨) “ “મેગેહિં માણહિં મિશુત્તિ” ય સેગમસ્સ ય નિરુત્તિત્તિ.”
એક પ્રમાણને પ્રમેય વિષય નહિ એવો અધ્યવસાય તે “નૈગમ, અર્થાત બધાં પ્રમાણને પ્રમેય વિષય એ અધ્યવસાય.
(૩) નગમમાં કહેલા શબ્દ (તે) ને અર્થ તે નગમ, તેમ જ શબ્દાર્થના જ્ઞાનનું દેશથી કે સર્વથી ગ્રહણ કરનાર