Naypradip Naychakra Sankshesp

Author(s): Mansukhbhai Kiratchand Mehta
Publisher: Bhagwandas Mansukhbhai Mehta

Page 146

શ્રી દ્રવ્યગુણ પર્યાયને રાસ-શ્રીનયચકસાર અનુસાર ૧૨૧
(૪) (શ્રી વિશેષાવશ્યક અનુસાર) ઉપચાર નૈ.
૨. સંગ્રહનય–(૧) જે વચનથી સમુદાય અર્થ ગ્રહવાય તે સંપ્ર; (૨) જે થકી સર્વભેદ સામાન્યપણે ગ્રહિયે તે સંગ્રહ; (૩) સામાન્યરૂપપણે સર્વ સંગ્રહ કરે તે સંગ્રહ (૪) એકઠા, એક વચનમાં, એક અધ્યવસાયમાં, એક ઉપયોગમાં, સામાન્યરૂ૫૫ણે, સમકાલે સર્વ વસ્તુનું ગ્રહણ કરવું તે સંગ્રહ. ભેદ –(૧) સામાન્ય--(અ) જાતિ સા. (બ) સમુદાય સા. (૨) વિશેષ. અથવા--(૧) સંગૃહીત સં. (૨) પિંડિત સં. (૩) અનુગમ સં. (૪) વ્યતિરેક સં. અથવા–(૧) ૪ મહાસત્તારૂપ સં. (૨) અવાંતર સત્તારૂપ સં–ત્રણ ભુવનમાં એવી કઈ વસ્તુ નથી કે જે સંગ્રહ નયને ગ્રહણમાં ન આવતી હોય.
૩. વ્યવહાર નય–ભેદગ્રાહી, સંગ્રહે રહેલ વસ્તુનું બેદારે ભેદન--વહેંચણ કરનાર. અથવા વ્યવહરણ પ્રવર્તન. (૧) શુદ્ધ વ્યવહાર (૨) અશુદ્ધ વ્યવહાર+
|
| અસદ્દભૂત
વસ્તુગત શુદ્ધ સાધનગત શુદ્ધ સદ્ભુત
સંશ્લેષિત (અનુપચરિત) અસંશ્લેષિત (ઉપચરિત)
* મહાસત્તા સમસ્ત પદાર્થોની અસ્તિત્વ ગુણ ગ્રહણ કરનારી સત્તા.
+અવાંતર સત્તા–કેઈ વિવક્ષિત પદાર્થની સત્તા. વિશેષાવશ્યક અનુસાર વ્યવહારના બીજા બે ભેદ છે--