Dharmpran Lonkashah

Author(s): Santbal
Publisher: Mahavir Sahitya Prakashan Mandir Ahmedabad

Page 5

જૈનધર્મની અનેકાન્તદ્રષ્ટિ, જેને સ્યાદવાદ પણ કહેવાય તે યથાર્થ સમજાયા વિના આમ “નવું નિવેદન' લખાય નહીં. તેથી આ પુસ્તક વાંચનારે પ્રથમ આમુખ અને નવું નિવેદન પ્રથમ વાંચવાં જોઈએ.
લોકાશાહે પ00 વર્ષ પહેલાં વ્યક્ત કરેલા વિચારો અને વિતાવેલું જીવન આજની વિષમ પરિસ્થિતિમાં પૂરેપૂરાં પ્રસ્તુત છે, એમ અમારું નમ્રપણે માનવું છે. કારણ કે દુનિયાના દરેક ધર્મનું પ્રાણતત્ત્વ એક જ હોવા છતાં દરેક ધર્મ કેવળ સમ્પ્રદાય બની જઈને સામ્પ્રદાયિક બની ગયો છે. ધર્મનાં પ્રાણતત્ત્વો-સત્ય, અહિંસા, અચૌર્ય, સંયમ, અપરિગ્રહ વગેરે છે તેને પામવાનાં સાધનો સમાવવા માટેની બોધવાણી ભલે દેશ, કાળ અને પરિસ્થિતિ ભેદ મુજબ ભિન્ન-ભિન્ન હોય, પણ તેથી ધર્મને નામે ઝઘડા શા માટે થવા જોઈએ? અને ક્રિયાકાંડો કે પરંપરા તે ધર્મ નથી. તેથી કાળે કરીને ક્રિયાકાંડો કે પરંપરાઓમાં પેઠેલી વિકૃતિઓમાં પરિવર્તન થતું રહેવું જોઈએ.
આજે આવા પરિવર્તનના અભાવે ધર્મમાત્ર ક્રિયા જડ થઈને, પ્રાણહીન, સત્યહીન થઈ રહ્યો છે.
આ “વિશ્વવાત્સલ્ય' પાક્ષિકમાં હપતાવાર સંક્ષિપ્તરૂપે આ ચરિત્ર પ્રગટ થતું રહેવાથી, વાચકોની જિજ્ઞાસવૃત્તિ ખીલતાં તેને પુનર્મુદ્રણ કરવાની માગણી આવતી રહી. શ્રી વિરચંદભાઈ ઘેલાણી જેવાઓએ મોટી સંખ્યામાં તેના આગોતરા ગ્રાહકો નોંધી તેના વેચાણનો બોજો હળવો કર્યો. બીજા મિત્રોએ પણ ગ્રાહકો નોંધ્યા. આવો સહકાર પ્રશંસાને પાત્ર છે. ( આ પુસ્તકની પ્રથમ આવૃત્તિ શ્રી સ્થાનકવાસી જૈન કાર્યાલય, અમદાવાદ તરફથી. ૧૯૩૯માં પ્રગટ થઈ હતી. પુસ્તક અપ્રાપ્ય હતું. મહાવીર સાહિત્ય પ્રકાશન મંદિરના પ્રમુખ શ્રી રજનીકાન્તભાઈ સંઘવીએ આ અપ્રાપ્ય પુસ્તક મેળવી આપ્યું, અને તેના પ્રકાશનમાં વિશિષ્ટ ઉત્સાહ બતાવ્યો તે બદલ ઉપરોક્ત સંસ્થા તેમજ રજનીકાન્તભાઈના આભારી છીએ. - નવી આવૃત્તિમાં કેટલીક ભાષાકીય શુદ્ધિ તેમજ સળંગ કથા હતી, તેને સ્થાને સાતેક પ્રકરણોમાં વાચકની અનુકૂળતા ખાતર પુનઃસંપાદન કર્યું છે.
વિશ્વ વાત્સલ્યની સુવર્ણ જયંતી પ્રસંગે આ પુસ્તક પ્રકાશન કરતાં, તેના પ્રકાશનમાં જેમણે જેમણે સહકાર આપ્યો છે તે સૌના અમે આભારી છીએ. ‘વિશ્વવાત્સલ્યની સુવર્ણ જયંતી
– અંબુભાઈ શાહ જાન્યુઆરી, ૧૯૯૭
તંત્રી, વિશ્વવાત્સલ્ય
ધર્મપ્રાણઃ લોંકાશાહ