________________
પતિના મૃત્યુબાદ, પુત્રના અભાવવાળી, નિર્ધનતાને પામેલી અને યૌવનમાં રહેલી સ્ત્રી; તારૂપી અગ્નિવડે પોતાના દુષ્કર્મરૂપી કાઇનું ભક્ષણ કરે અર્થાત્ બાળી નાંખે એ જ તેનું સતીપણું છે.
પુરુષોના દોષો नोत्तमाः पुरुषा एव, नाधमा एव योषितः । उत्तमत्वं गुणैर्दोषैरधमत्वंद्वयोः समम् ॥२०४॥
પુરુષો બધા ઉત્તમ જ છે, સ્ત્રીઓ બધી અધમ જ છે એવું નથી. એ બંનેનું ગુણોથી ઉત્તમપણું અને દોષોથી અધમપણું સરખું જ છે.
यतः-दमयन्ती नलोऽत्याक्षीत्, सीतां रामो वनेऽमुचत् । नारक्षि पाण्डवैः कृष्णा,सुतारापिहरीन्दुना ॥२०५॥
કહ્યું છે - નળરાજાએ દમયન્તીને ત્યજી દીધી, રામચન્દ્રજીએ સીતાને વનમાં મૂકી દીધી અને પાંડવોએ દ્રૌપદીનું તથા હરિશ્ચંદ્ર રાજાએ સુતારાનું રક્ષણ ન કર્યું.
रावणोऽन्यस्त्रियं जहे,खाण्डवं चार्जुनोऽदहत्। महान्तोऽपि नरा एवं, दोषिणोऽन्यस्य का कथा ॥२०६॥
રાવણે બીજાની સ્ત્રીનું હરણ કર્યું અને અર્જુને ખાંડવવનને બાળ્યું, મોટા પુરુષો પણ આ રીતે દોષિત થયા છે તો બીજાની શી વાત?
સ્ત્રીના દોષો पतिमार्यवधीत्कान्तं, नयनाली यशोधरम् । प्रदेशिनं सूर्यकान्ता, चुलणी चक्रिणं सुतम् ॥२०७॥
४८
