________________
સજ્જન
शत्रुभिर्विग्रही मित्र - संग्रही खलनिग्रही । सज्जनानुग्रही न्याय-ग्रही पञ्चग्रही महान् ॥२६५॥
શત્રુઓ સાથે યુદ્ધ કરનાર, મિત્રને સારીરીતે ગ્રહણ કરનાર, દુર્જનોને શિક્ષા કરનાર, સજ્જનો ઉપર ઉપકાર કરનાર અને ન્યાયનો આગ્રહ રાખનાર આ પાંચનું ગ્રહણ કરનાર જગતમાં મહાન કહેવાય છે.
महान् कस्यापि नो वक्ति, स्वगुणं परदूषणम् । स्वमहिम्नैव सर्वत्र, मान्यते रत्नवत् पुनः ॥ २६६॥
મહાનપુરુષો કોઈને ય પોતાના ગુણો કે બીજાના દોષો કહેતા નથી પણ રત્નની જેમ તેઓ પોતાના પ્રભાવથી જ બધે માન સન્માન પામેછે.
यः सम्पद्यपि नोन्मादी, न विषादी विपद्यपि । પરાત્મસમસંવાવી, સમાન્માનવો મતઃ રદ્દા
જે સંપત્તિમાં ઉન્માદી બનતો નથી, વિપત્તિમાં વિષાદવાળો બનતો નથી અને જે સ્વ-પપ્રત્યે સમાન ભાવ રાખે છે તે મહાનસજ્જનપુરુષ કહેવાય છે.
दुर्जनोदीरितैर्दोषैर्गुणैर्मार्गणवर्णितैः ।
असतीदर्शितस्नेहैः, समानं महतां मनः ॥ २६८ ॥ દુર્જનોએ ઉપજાવી કાઢેલા દોષો પ્રત્યે, યાચકોએ વર્ણવેલા ગુણો પ્રત્યે અને કુશીલસ્ત્રીઓએ બતાવેલ સ્નેહપ્રત્યે મહાનપુરુષો સમષ્ટિવાળા હોય છે.
૬૨
