________________
જ્ઞાચાર,
ધર્મ-શબ્દનો અર્થ આ ઠેકાણે પુણય ગ્રહણ કરેલ છે. એટલે પાપ લોઢાની બેડી, પુણ્ય સેનાની એડી. ભલે સોનું રહ્યું પણુ બેડી તે ખરીજ. પુણ્યથી સુખ મળે પણ તે આત્મિક તે નહિ જ. પગલિક સુખો તે સંગિક વિગિક છે. થોડા વખત રહી નાશ પામે છે, ચાલ્યું જાય તે તાત્વિક સુખ તે નજ કહેવાય. આત્મિક સુખની પરિપૂર્ણતા તેજ મોક્ષ. કર્મના આવરણેને અભાવ તેજ મેક્ષ. કોઈ પણ જાતની ઉપાધિ રહિત, આત્માની અવસ્થા તેજ મે. આવી સ્થિતિ નિરંતર બની રહેવી, જેમાં જન્મ જરા મરણ નજ હોય અને નિરંતર પરમાનંદમાં મગ્ન રહેવાય. આ દશા પહેલાંની ત્રણ દશાથી ઉત્તમત્તમ છે, માટે જ આ ચાર વિભાગમાં જે વિભાગ એક્ષતેજ શ્રેષ્ઠ છે. તે મોક્ષ પામવાનું કારણ ચેાગ છે. યોગથી જ મોક્ષ મળી શકે છે માટે મોક્ષ પામવાની સ્પૃહાવાળા જીવોએ ગરૂપ નિમિત્ત અવશ્ય મેળવવું જોઈએ, કેમકે કારણ સિવાય કાર્યોત્પત્તિ થતી નથીજ. અહિ કેઈક પ્રશ્ન કરે છે કે વેગ એટલે શું? આચાર્યશ્રી ઉત્તર આપે છે કે જ્ઞાન, શ્રદ્ધા અને ચારિત્ર આ ત્રણ વસ્તુ તે રોગ છે. આના સિવાય કોઈ બીજો એગ નથી.
ક્ષિતિજ શ્રેષ્ઠ છે )
પણ છે. વેગથી
પામવાની
જ્ઞાનયોગ,
यथावस्थिततच्चानां, संक्षेपादिस्त्रेण वा।
योऽवबोधस्तमत्राहुः, सम्यग्ज्ञानं मनीषिणः ॥१३॥ જેવી રીતે તોનું સ્વરૂપ રહેલું છે, તેવી જ રીતે સક્ષેપથી કે વિસ્તારથી બોધ થે યા જાણવું, તેને વિદ્વાન પુરૂષો સમ્યગ જ્ઞાન કહે છે. ૧૭ મે
વિવેચન–તત્વ એટલે વસ્તુને યથાર્થ નિશ્ચય, આવા ત બે સાત કે નવ માનવામાં આવે છે. આ દુનિયામાં બે તત્ત કહેવામાં આવે છે. તે જીવ અને અજીવ યા આત્મા અને જડ. આ સિવાય દુનિયામાં બીજી કઈ વસ્તુ નથી. પણ સર્વ