________________
.૨૪
ચતુર્થ પ્રકાશ વન કરી ભવભ્રમણથી વિરક્તતા મેળવવી તે લોકસ્વરૂપ વિચારવાનું પ્રયોજન છે. લોકસ્વરૂપ ભાવના સમાપ્ત થઈ. ૧૦૩ થી ૧૦૬.
સમ્યકત્વ દુર્લભ ભાવના, अकामनिर्जरारूपात्पुण्याजतोः प्रजायते । स्थावरखानसत्वं वा तिर्यक्त्वं वा कथंचन ॥१०७॥ मानण्यमार्यदेशश्च जातिः सर्वालपाटवम।। आयुश्च प्राप्यते तत्र कथंचित्कर्मलाघवात् ॥१०॥ प्राप्तेषु पुण्यतः श्रद्धा कथकश्रवणेष्वपि । तत्वनिश्चयरूपं तद् वोधिरत्नं सुदुर्लभम् ॥ १०९ ॥ भावनाभिरविश्रांतमिति भावितमानसः । निर्ममः सर्वभावेषु समत्वमवलंबते ॥ ११०॥
અકામ નિર્જરારૂપ પુણ્યથી કોઈ પણ પ્રકારે જંતુઓને(નિગદથી) સ્થાવરપણું, ત્રસપણું અને તિર્યંચ પણ પ્રાપ્ત થાય છે. અને તેનાથી પણ વિશેષ કર્મલાઘવતા થતાં મનુષ્ય જન્મ, આર્ય દેશ, ઉત્તમ જાતિ, સર્વઈદ્રિયપટુતા (પરિપૂર્ણતા) અને લાંબુ આયુષ્ય પ્રાપ્ત થાય છે તેમજ વિશેષ પદયથી ધર્મ શ્રવણ કરવાને અભિલાષ, ધર્મકથન કરનાર ગુરૂ અને ધર્મનું શ્રવણ એ સર્વ મળે છતે પણું તત્ત્વ નિશ્ચયરૂપ બોધિરત્ન (સમ્યકત્વ) પામવુ એ વિશેષ દુલભ છે આ પ્રમાણે વિચાર કરી સમ્યક્ત્વમાં દઢ થવુ તે બેધિદુલભ ભાવના છે. આ બાર ભાવનાઓવડે મનને નિરંતર વાસિતભાવિત-કરતા સર્વ પદાર્થોને વિષે મમત્વ રહિત થઈ પ્રાણિઓ સમભાવને પ્રાપ્ત થાય છે. માટે સમ સુખાથીઓએ આ બારભાવનાથી અહોનિશ અતઃકરણને વાસિત કરવુ જોઈએ. ૧૦૭ થી ૧૧૦
સમભાવનું ફળ, विषयेभ्यो विरक्तानां साम्यवासितचेतसाम्। उपशाम्येकपायाग्निर्वाधिदीपा समुन्मिषेत् ।। १११ ॥
વિષયથી વિરક્ત પામેલા અને સમભાવથી વાસિત ચિત્તવાળા મનુષ્યને કષાય અગ્નિ ઉપશમી જાય છે અને સમ્યકત્વ દીપક 'પ્રદીપ્ત થાય છે. ૧૧૧.