________________
૪૩
ધર્મસેનાનું બહારવટું
પરંતુ એ સહેલ નહોતું. પ્રથમ તે જાપાની સત્તાવાળાઓએ જ મને પરવાનો આપવા ના પાડી. તેઓ કહે કે અંદરના પ્રદેશમાં ખુનામરકી હોવાથી તમારી સલામતીની બાંહ્યધરી અમે નહિ આપીએ. હું રેસીડેટ–જનરલને મળ્યો. એણે પણ કહ્યું કે “પરવાના વિના જશે તો કેદ પકડાશે ને સજા પામશે.”
મેં વિચાર્યું, પરવા નહિ! પકડાયા પછી હું એ વાતને લડી કાઢીશ. મેં તૈયારી કરી. ત્રણ ઘડાં ભાડે કર્યા. સાથે ચાર માણસે જોઈએ તેનું શું? બહારવટીઆની ગોળીની બહીકે કેાઈ કબૂલ ન થાય. આખરે માંડમાંડ માણસ મળ્યાં.
નેહીઓએ ને સંબંધીઓએ મને ચેતાવ્યો કે “કદાચ તમે પાછી નહિ જ ફરે.” તરેહતરેહના ભય બતાવ્યા. કહેવામાં આવ્યું કે મારા વિદેશી પિશાક પરથી મને જાપાની ગણી એ વાઘ–માર બરકંદાજો મને દૂરથી વીંધી નાખશે. પણ મેં આ શીખામણને ન ગણકારી. જાપાનીઓની નજર ચુકાવીને ચુપચાપ હું નીકળી પડ.
ગામડાંવાળા પ્રદેશમાં થઈને હું ચાલ્યો જતો હતો ત્યારે મારી આસપાસ લીલાં લીલાં ભરપૂર ખેતરે મેં જોયાં, તસુએ તસુ જમીનમાં છેક ડુંગરાની ધાર સુધી મેં વાવેતર જોયું, બાર બાર ફુટ ઉંચા મોલ મેં જોયા. ખેતરની વચ્ચે ઉંચા મેડા કરીને તેના ઉપર બેઠાબેઠા નાના છોકરાઓને લુગડાંના લાંબા લીરા પવનમાં ફરકાવી પંખી ઉરાડતાં જોયાં. ખેતરોમાં જુવાન સ્ત્રીઓનાં વૃદેવંદ મળીને નીંદતાં ને લણતાં હતાં, અને વૃદ્ધ પિતા પડતર જમીનમાં સાંતી હાંકતો હતો. નાનાં બચ્ચાં પણ પંખી ઉરાડવામાં મફ્યુલ હતાં. ગામડાની અંદર ઘેરઘેર જઈને જોઉં ત્યાં તે ઘરધણીઆણી છોકરાં હીંચકાવતી હીંચકાવતી રાંધણું કરતી હોય અને વૃદ્ધો પણ બેઠા બેઠા સાદડીઓ કે રાંઢવાં બનાવતા હેય. માટીની દિવાલે લીલા વેલા છવાએલા અને એ વેલા ઉપર ચીભડાં, રીંગણાં કે ઘીસોડાં લટકતાં હતાં. મખમલ પાથર્યું હોય તેવાં લાલલાલ મરચાં ઉતારીને ખોરડાનાં છાપરાં પર સૂકવવા પાથરેલાં. મારા મનમાં થયું કે શું આ દેશ અટલે બધે રમણીય! ને આ લેકે આટલાં બધાં ઉદ્યોગી !
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
