________________
ધમ–સેનાનું બહારવટું
૪૭ અરધા જ કારતૂસો ભરેલા હતા. કોઈના હાથમાં કટાએલી નાળવાળી જુનામાં જુની ઢબની જામગ્રીવાળી બંદુક હતી, તે કોઈના હાથમાં લશ્કરની જાની રાયફલ અને કેાઇની પાસે તો ફકત બાર વરસના છોકરાને રમવા લાયક નકામી નાની બંદુકડી હતી. છ જણ વચ્ચે પાંચ જાતની તો બંદુકે હતી.
મારા દિલમાં થયું? શું આ કંગાલ, શસ્ત્રહીન, અધમુવા છેકરાઓ વીસ વીસ હજાર જાપાની સૈનિકોને હંફાવે છે! આને કવાચત કરાવનાર કેશુ? રોટલા દેનાર કેશુ?
એ તમામના ચહેરા પર મેં કરણુજનક કંગાલીઅત નિહાળી. પરિશ્રમ અને દુ:ખનાં દર્શન કર્યા. એ બધા ઝઝતા હતા–આખર તે ઠાર થવા માટે જ ! પરંતુ મને એની દયા ખાવા તે હક્ક જ નહોતા. કાંઈ નહિ તે તેઓ પોતાના દેશવાસીઓને સ્વદેશપ્રેમનું ઉજ્જવલ દષ્ટાંત આપી રહ્યા હતા. એ પ્રત્યેક દયામણું હે ઉપર બને તેજસ્વી આંખો ચળકતી હતી. જાણે એની દયા ખાવા બદલ મને એ ઠપકે દેતી હતી. એ આંખો જાણે મને કહેતી હતી કે “અમે તે સ્વદેશ ખાતર મરીએ છીએ.” મેં પૂછયું: “દુશ્મને આવી ચડે તેની તપાસ રાખવા માટે તમે સીમમાં થાણું નથી રાખતા ?
મને જવાબ મળ્યોઃ “એકેએક કેરી આવાસી અમારો જાસુસ છે. થાણાંની અમારે જરૂર નથી.”
મેં એના એક અમલદારને પૂછયું “તમારું બંધારણ કેવું છે?” જવાબમાં એણે નિરાશા બતાવીઃ “કશું જ બંધારણ નથી. શ્રીમતી જેના હાથમાં દ્રવ્ય મૂકે તે બિચારો પોતાની ટુકડી ઉભી કરીને લડે છે. સંગઠ્ઠન જેવું કંઈ જ નથી. પણ ફિકર નહિ સાહેબ! જાપાનના ગુલામ બનીને જીવવા કરતાં સ્વતંત્ર માનવી તરીકે મરવું જ બહેતર છે.”
મને તેઓ પૂછે છે: “અમને બંદુક મેળવી દેશે? તમે માગે તેટલા પૈસા આપીએ. પાંચ હજાર ઑલર, દસ હજાર ડોલર, કહે તેટલા ડોલર દઈએ. પણ અમને કઈ રીતે બંદુકો આપે.” હું માત્ર હસતે. કહેતા કે ભાઈ, મારાથી એવું ન જ થાય.”
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
