________________
૧૦૦
એશિયાનું કલ”ક
એ બધું અમેરિકાની પાસેથી ઝુંટવી લીધું. પેાતાના વેપારીઓને એસુમાર હક્કો આપ્યા, એની હરીફાઇ સામે અમેરિકાવાસી હાથ. ખંખેરી ચાલતા થયા. પેાતાના હિતને જા પહેાંચી હાવાથી જ પ્રથમ દરજ્જે અમેરિકનાની આંખા ઝબકી હતી. ખાસ કારીઆની વિપત્તિ ફેડવાની કર્તવ્યભાવના તેના અંતરમાં જાગી નહાતી.
વિદેશી મુસાફરો તા મુગ્ધ હતા પેલી ભવ્ય સરકારી મ્હેલમલાતા ઉપર, સરકારે બંધાવેલા ખાગબગીચાઓ ઉપર અને આખા દેશમાં ઠેર ઠેર બંધાવેલી સુંદર સફાદાર સડા ઉપર. પરંતુ તે ન જોઇ શકયા કે એ મુશાભિત સડા કયાં અંધાવેલી હતી ? વસ્તાવાળા પ્રદેશમાં નહિ, દૂરદૂરનાં વેરાનમાં. ગામડાનાં ગરીબ કારીઅનેા પોતાનાં ગાડાં ખેતરાઉ અને પહાડી રસ્તા ઉપર સુખેથી ચલાવતાં. જરૂરજોગા વેપાર કરી આવતાં. એને આવા મનેાહર રાજમાર્ગોની જરૂર નહાતી. લોકા તા એ સડકાથી ભય પામતાં. પ્રજા પળેપળે. કાન માંડીતે ચમકી ઉઠતી કે જાણે એ સડકના પત્થામાં દૂરદૂરથી ચાલ્યા આવતા જાપાની સૈન્યના તાલબધ કદમના ધબકારા સંભળાય છે; તેાપખાનું લઇને સેના ચાલી આવે છે: રસ્તાના મુલકને આગ લગાડતી આવે છે; દેવળેા તાડતી અને લેાકા ઉપર ગાળી છેડતી આવે છે; કેમકે એ સડકા તા આ રમ્ય ભૂમિ ઉપર જાપાની સેનાને છેડી મૂકવા માટે બાંધવામાં આવેલી. એ મહેલમેલાતા અને રાજમાર્ગો બાંધવામાં હજારા લેાકાને તલવારનો અણીએ વેઠે વળગાડેલાં હતાં. એ જમીનો લોકા પાસેથી જબરદસ્તી કરી ઝૂટવી લેવામાં આવી હતી.
આ બધી કવિતા નથી, ગેલા મસ્તકની મિથ્યા કલ્પના નથી,. કઠાર સત્ય છે. કારીઆની શાભા વિસ્તારવા જતાં જાપાની સરકારે, એ દેશનું રાષ્ટ્રીય કરજ ૩૭૮,૨૫૬ ડૉલર હતું, તે વધારીને ૫૨,૪૬૧,૮૨૭ ડૉલર જેટલે પહોંચાડી દીધું છે; અને વાર્ષિક કરવેરા સને ૧૯૦૫માં ૩,૫૬૧,૯૦૭ લર હતા. તે વધારીને ૧૯,૮૪૯,૧૨૮ ડૉલર સુધી પહોંચાડયા છે. બદસુરત દેશને રમણીય અનાવવા જતાં, દેશનું કરજ એકસા તેતાલીસગણું વધારી દેવાય તે.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
