________________
એશિયાનું કલંક સીવીલીઅન હતા. કેરીઅન જુવાન દેડ્યો, અત્યાચારીને એણે પકડ, પટો, ને પેટ ભરીને પીટ્યો. તેટલામાં તે સૈનિકે આવી પહોંચ્યા, એ વીર યુવકના બન્ને હાથ તેઓએ કાપી લીધા ને એને બંદીખાને ઉપાડી ગયા. બીજે દિવસે એક પાદરી આ યુવકના પિતા પાસે આવી આશ્વાસન આપવા લાગ્યો. આંસુભરી આંખે વૃદ્ધ જવાબ વાળ્યો કે “મારા દીકરાના હાથે ગયા; પણ આવા કાર્યમાં કદાચ એના પ્રાણ જાય, તોયે મને જરા પણ દુઃખ ન થાય.”
આખી લડતની અંદર મારપીટને આ એકજ અપવાદ હતે. દેશના એ ત્રીશ દેશનાયકેએ એક હાકલ કરી હતી તે ઘરેઘરમાંથી આવા પાંચ દસ લાખ બહાદૂરે ડાંગ અને પત્થરે લઈને બહાર આવત; એકેએક જાપાનીને છુંદી નાખત; શીઉલ શહેરનું એકેએક જાપાની ઘર સળગાવી મૂકત; પછીથી થનારી સજાને વિચાર એને ડરાવત નહિ, કારણ કે મેંસેઈ !” શબ્દોચ્ચાર કર્યાની જે સજા જાપાની કાયદા પાસે હતી, તેનાથી તો બીજી એક પણ વધુ ભયંકર સજાને સંભવ નહોતો.
પરંતુ, આગેવાનો આદેશ હતો કે “કાઇને ન મારતા; કશી ભાંગફોડ ન કરતા; આપણું સિદ્ધાંત નિર્મળ રાખજે; આપણું પક્ષમાં ધર્મ છે.”
એ ધર્મને ખાતર-નહિ કે હાથમાં શસ્ત્રો નહોતાં તે ખાતરલકાની મોખરે ઉભેલી મેદની જ્યાં જાપાની ઘોડેસ્વારેનાં સંગીનોથી વિધાઈ જાય, ત્યાં પાછળ બીજું ટોળું “મેંસેઈ !” “મેંસેઈ ! ” એવા વિજયઘોષ કરતું છાતી ધરી ઉભું રહે. બીજું ટાળું કપાઈ જાય એટલે ત્રીજું તૈયાર જ ખડું હેય. એક વિદેશી લખે છે કેઃ.
આપણે બધા પાશ્ચાત્ય લેકેએ વારંવાર સાંભળ્યું છે કે પૂર્વનાં મનુષ્યમાં શારીરિક હીમત નથી. પરંતુ આ લેકની હીમત કરતાં આ સામો ઘા ન કરનાર, સામા ઘા કરવાનાં સાધનોથી વચિત, પિતાને માગે ઉભેલી ભયંકર વલેને પૂરેપૂરી પિછાનનાર,
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com