________________
એશિયાનું કલંક
એક દિવસ આચીંતા ખબર આવ્યા “ કારીઆ ખાલસા !” રાજા નામનું પૂતળું પણ કારીઆ ઉપર ન જોઇએ; રાજિંસહાસન ઉથલી ગયું. રેસીડેન્ટજનરલ ગવર્નરજનરલ બન્યા. ચાર હજાર વરસના પુરાતન એક સ્વતંત્ર દેશ જાપાનના એક પ્રાંત બની ગયા.. ચાલીસ સૈકાના ઇતિહાસ પલવારમાં ભુંસાઇ ગયા. ક્રાઇ જાદુગરની છઠ્ઠી અડકતાં કારીઆની સુરત જ એવી બની ગઇ કે પાતે પાતાને ન પિછાને.
પર
(6
જાહેરનામું બહાર પડયું: આ મંગળ પ્રસંગની યાદગીરીમાં કેદીઓને છેાડી મૂકવા. કરવેરામાં પાંચ ટકા કમી કરવા. પ્રજાજતા ! ન !”
જાણે કે રાજાએ પેાતે રાજી ખુશીથી જ પેાતાને દેશ જાપાનને સુપ્રત ન કર્યાં, હાય એવું બતાવવા માટે આ ખાલસાના જાહેરનામાને જાપાન અને કારીઆના નરેશે। વચ્ચે થએલી સધિનું જ સ્વરૂપ અપાયું.
કદાચ જગત સવાલ કરે કે “શા ઇરાદાથી રાજા પેાતે ઉઠીને પેાતાનું જ રાજ્ય પરસત્તાને સોંપી આપે ’ જાપાને એ પણ અવ્યક્ત નથી રાખ્યું. સંધિની શરૂઆતમાં જ એણે લખ્યું છે કે : “નામદાર જાપાનના શહેનશાહ અને નામદાર કારીઆના શહેનશાહ, અન્ને મળીને વિચારે છે કે પોતાના બન્ને દેશની વચ્ચે ક્લિાજાન દોસ્તી ચાલી આવે છે; વળી પૂના આ વિભાગની શાંતિ જાળવવાના અન્નેના અભિલાષ છે. અન્ને નામદારા સમજે છે કે ખરેખરી શાંતિ તે જાપાનની સાથે કારીઆને જોડી દેવાથી જ સ્થપાય તેવુ` છે.
તેથી એ જોડાણુના કાલકરારા કરવા બન્નેએ પાતપેાતાના પ્રતિનિધિઓ નીમ્યા છે. નામદાર જાપાન–શહેનશાહ તરફથી રેસીડેન્ટજનરલ વાઇકાઉન્ટ ટેરાચી, અને નામદાર કારીઆ-નરેશ તરફથી તેઓશ્રીના મુખ્ય પ્રધાન. બન્નેએ મસલત કરીને નીચેની શરતે. રાવી છેઃ
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
