________________
[૪૪] સરખી રીતે સાધવા યોગ્ય છે એમ જે કહેવામાં આવે છે તે પણ જ્યારે ધર્મને બાધ ન થતું હોય ત્યારે જ સમજવું.
કામ દુખસહન-તેનાથી લાભ दुःखं यथा बहुविधं सहसेऽप्यकामः, कामं तथा सहसि चेत्करुणादिभावः । अल्पीयसापि तव तेन भवांतरे स्या
दात्यंतिकी सकलदुःखनिवृत्तिरेव ॥ “વગર ઈચ્છાએ જેમ તું બહુ પ્રકારનાં દુઃખ સહન કરે છે તેમજ તું કરુણાદિક ભાવનાથી ઈચ્છાપૂર્વક થોડાં પણ દુખે સહન કરીશ તે ભવાંતરે હંમેશને માટે સર્વ દુઃખોની નિવૃત્તિ થશે”.
| વસંતતિલકા. ભાવાર્થ-આ પ્રાણી પૈસા ખાતર અને કર્મના પરાધીનપણાથી ટાઢ, તડકો, ભુખ, તરસ વિગેરે સર્વ વેઠે છે, બે વાગે ખાય છે, આખો દિવસ ભૂખ્યા રહે છે, ચીડા ઠીઆઓના ફાંટાવાળા હુકમે ઉઠાવે છે, માર ખમે છે અને સ્વાધીન અને પરાધીનપણે સર્વ પ્રકારનાં દુઃખે અમે છે. આજ પ્રકારના કષ્ટો કર્મક્ષયની ઈચ્છા સહિત સહન કરવાથી યતિઓ મોક્ષ મેળવે છે. આ જીવને ઈરાદે ફેર હોવાથી તેને લાભ મળતું નથી. પણ જે મૈત્રી, પ્રદ, કરૂણા અને માધ્યસ્થ એ ચાર ભાવના ભાવીને રીતસર દુઃખ સહન કરવામાં આવે તે તે કામ થઈ જાય. મેઘકુમારે હાથીના ભાવમાં કરૂણ લાવી
