________________
[૮૨]
જે નારકીની દુધીના એક સૂક્ષ્મ ભાગ માત્રથી (આ મનુષ્ય લાકના) નગરનુ (એટલે નગરવાસી જનાનુ) મૃત્યુ થાય છે, જ્યાં સાગરામથી મપાતુ આયુષ્ય નિરૂપક્રમ હાય છે, જેના સ્પર્શ કરવતથી પણ ખડુ ક શ છે, જ્યાં ટાઢ તડકાનું દુ:ખ અહીં કરતાં (મનુષ્યલેાક કરતાં) અનંતગણું વધારે છે, જ્યાં દેવતાઓની કરેલી અનેક પ્રકારની વેદનાઓ થાય છે અને તેથી રડારાળ અને આંધ્રુવડે આકાશ ભરાઈ જાય છે—આવા પ્રકારની નારકી તને ભવિષ્યમાં મળશે એ વિચારથી હું કુમતિ ! તું ખીનેા નથી કે કષાય કરીને અને થોડા વખત સુખ આપનારા વિષયા સેવીને આનં માને છે?”
વિવેચન-નારકીમાં દુર્ગંધ એટલી હાય છે કે તેના અહુ સૂક્ષ્મ ભાગથીજ આખા નગરવાસી જનાનાં મરણ થઇ જાય.
મનુષ્યનું આયુષ્ય મહામારી, શસ્ત્રઘાત, ભય વિગેરે કારણેાથી નાશ પામે છે એટલે સાપક્રમ હાય છે, પણ નારકીના જીવનું આયુષ્ય તે ગમે તે કારણથી તુટતુંજ નથી. ઘણા કટકા શરીરના થઈ જાય તેા પણ પારાની પેઠે તે જોડાઈ જાય છે. વળી નારકીનું આયુષ્ય સારામપથી ગણાય છે. સાગરેશમપ એટલે અસંખ્યાતા વરસનુ એક પલ્યાપમ અને દશ કાટાકોટિ પલ્યાપમે એક સાગરાપમ. પત્યેાપમના પણ ખ્યાલ આવવા મુશ્કેલ છે. (પાંચમા કમ ગ્રંથની ગાથા ૮૫ મી જીએ) આવું મેટુ આયુષ્ય અને તેમાં દુઃખ દુઃખજ છે એટલે ક્ષણ માત્ર પણ સુખ નથી. નરકભૂમિને સ્પર્શ કરવતની ધારથી પણ સખત છે અને ત્યાંની ઠંડી આગળ ઉત્તરધ્રુવની ઠંડી અને તાપ આગળ સહરાના રણના