________________
[+] તિયચ ગતિનાં દુઃખા बंधोऽनिशं वाहनताडनानि, क्षुत्तृड् दुरामातपशीतवाताः । निजान्यजातीयुभयापमृत्युदुःखानि तिर्यक्ष्विति दुस्सहानि ॥
નિરંતર ખધન, ભારતું વહન, માર, ભૂખ, તરસ, દુષ્ટ રાગા, તડકા, ઠંડી, પવન, પેાતાની અને પારકી જાતિના ભય અને કુમરણ–તિય ઇંચ ગતિમાં આ અસહ્ય દુઃખા છે” ઉપજાતિ
અ-બંધન તે ગાડા, હળ, ચક્કી વિગેરેમાં, તડકા, ઠં‘ડી અને પવન તે અનુક્રમે ઉનાળા શિયાળા અને ચામાસાની રૂતુના ઉપદ્રવ છે. પેાતાની જાતિના ભય તે હાથીને હાથીના, ગેાધાને ઞાધાના વિગેરે, અને પરજાતિના ભય તે મૃગને સિંહા, ઉંદરને ખિલાડીના વિગેરે; વળી નાક કાનનું છેદવું વિગેરે બહુ પ્રકારનાં દુઃખા તિ``ચાને છે. બિચારાથી ખાલી શકાય નહિ, સહનશીલતા રાખવી પડે. આવી પીડા એ વિષય કષાયમાં રાચનારને ખમવી પડે છે માટે ચેતેા. અત્ર તિયચ ગતિનાં દુઃખા વણુવામાં આવ્યાં છે, તે સર્વ જીવાની અપેક્ષાએ છે, એ ઉપરાંત અમુક જાતિને માટે દુઃખા વિચારીયે તે બહુ જાય દાખલા તરીકે કેટલાંક દુઃખા અશ્વને ખાસ હાય છે, ક્રેટલાંક બળદને ખાસ હાય છે, કેટલાંક શ્વાનને ખાસ ડ્રાય છે, તે દરરાજન! અનુભવને વિષય છે તેથી ગ્રંથગૈારવના ક્ષયથી અત્ર વિસ્તાર કર્યાં નથી. એકેન્દ્રિયાદિકના અવ્યકત દુઃખનુ વર્ણન કરવું પણ અશકય છે. તે ગતિમાં સુખ નથી એ સાર છે. દેવગતિનાં દુઃખા मुधान्यदास्याभिभवाभ्यसूया, भियेोऽन्तगर्भस्थिति दुर्गतीनाम् । एवं सुरेष्वप्यसुखानि नित्यं किं तत्सुखैर्वा परिणामदुःखेः ॥
66
