Book Title: Atmsiddhi Mahabhashya Part 03
Author(s): Shrimad Rajchandra, Jayantilalji Maharaj
Publisher: Shantaben Chimanlal Bakhda
View full book text
________________
રીતે છે.
આધ્યાત્મિક સંપૂટ ઃ ગાથામાં મોહનીયકર્મનો મુખ્ય ઉલ્લેખ છે, તેની સામે પ્રતિપક્ષમાં કોઈ પ્રબળ ભાવ હોવો જરૂરી છે, જે ભાવ ગુણ સમૂહમાં પ્રધાન હોય. અન્ય કર્મ રહે કે ન રહે પરંતુ મોહની પ્રબળતા ક્ષીણ થતાં જીવાત્મા આત્મપ્રદેશોમાં રમણ કરી શકે છે. મોહના કારણે તે દૃશ્યમાન જગત અને વિષયો પર આકર્ષિત હતો પરંતુ હવે મોહભાવનો ક્ષય થતાં આત્મા
યભાવોથી હટીને જ્ઞાતા ભાવમાં પ્રવેશ કરે છે, દૃશ્યને ગૌણ કરી દૃષ્ટાને ઓળખે છે. સ્વયં બ્રહ્મતત્ત્વ એક આનંદસાગર છે, તેવું ભાન થતાં તેનો મનમયૂર પણ નાચી ઊઠે છે. તે આશાશ્વત એવા કર્મો કે મુખ્ય મોહનીય ઈત્યાદિ કર્મોથી દૂર થઈ શાશ્વત તત્ત્વોનો સ્પર્શ કરે છે, અકર્મા એવા આત્મદેવને ઓળખે છે, અધિષ્ઠાનથી આગળ વધીને અધિષ્ઠાતા તરફ વળે છે, આધેય અને અધિકરણભાવોથી આગળ વધીને અધિકર્તાને ભેટે છે. કર્મની જાળ જેણે ફેલાવી હતી, તેવા મુખ્ય મોહનીયને રામ-રામ કહી છેલ્લી સલામ કરવા તૈયાર થઈ જાય છે. આ ગાથા અધ્યાત્મસાગરના કિનારે લઈ જઈ વિશાળ સાગરના દર્શન કરાવે છે. બધી સીમાઓને પૂરી કરી માનો અસીમ અને અનંત ગુણધારીને ભેટવાનો સુઅવસર લાધે છે.
ઉપસંહાર : આત્મસિદ્ધિ મહાશાસ્ત્રમાં ક્રમશઃ પ્રશ્નોત્તરની જે પરંપરા ચાલે છે, તેમાં મોક્ષના ઉપાયોની સ્થાપના માટે શુભારંભ થયો છે. આગળની ગાથામાં શાસ્ત્રકાર સ્વયં ઉપાયોના પાઠ પઢાવશે. પાંચ બોલ પછી ઉપાયની મુખ્યતા સમજાય તેવી છે. આ ગાથામાં સિદ્ધિકારે કોની સાથે લડવાનું છે કે કોને કોને સમજીને તેનું હનન કરવાનું છે, તેનો ઈશારો કર્યો છે. તેમજ આઠ કર્મ અને તેમાં મુખ્ય મોહનીય, તેમ કહીને દુશમન કેવો પ્રબળ છે તેનું દર્શન કરાવ્યું છે અને આઠ પ્રકારના વ્યાપારોને ખોલીને મોહરૂપી સૂત્રધારના આધિપત્યમાં વિભાવોનું કેટલું વિશાળ સામ્રાજય ઊભું કર્યું છે, તેનો ખ્યાલ આપીને તેને હણવા માટે રણભેરી વગાડી છે. ઉપાય ઉપચાર પૂરતો સીમિત નથી. ઉપાય એક મોટો જંગ છે. મોહનીયને પરાસ્ત કરવાની એક રણનીતિ છે. જો કર્મોમાં મોહનીય મુખ્ય અને પ્રબળ છે, તો તેને હણવા માટેનો સંકલ્પ પણ કેવો પ્રબળ હોવો જોઈએ તેનો આ ગાથામાં ઉલ્લેખ કર્યો છે.
