Book Title: Atmsiddhi Mahabhashya Part 03
Author(s): Shrimad Rajchandra, Jayantilalji Maharaj
Publisher: Shantaben Chimanlal Bakhda
View full book text
________________
ગાથા-૧૩૪
ઉપોદઘાત – સિદ્ધિકાર આત્મસિદ્ધિમાં જે અભિવ્યકિત કરી રહ્યા છે, તે કોઈ વ્યકિતગત સાધારણ તર્ક આશ્રિત આખ્યાન નથી પરંતુ જે તત્ત્વ અથવા મોક્ષમાર્ગની મીમાંસા કરી છે, તેને પ્રસ્તુત ગાથામાં સ્વયં પ્રમાણિત કરે છે અને ઘણા સરળભાવે સ્વીકૃતિ કરી છે કે હે ભાઈ ! જે મોક્ષમાર્ગ અમે પ્રસ્તુત કર્યો છે, તે તીર્થકરોની, દેવાધિદેવોની શાશ્વત વાણીનો સાર છે. જેમ કુશળ મહિલા દહીંમાંથી મંથન કરીને નવનીત કાઢે છે, તેમ આગમવાણીનું મંથન કરી સિદ્ધિકારે આ નવનીત પ્રગટ કર્યું છે અને તે પણ કોઈ પ્રથમવારની સિદ્ધાંતરહિત તારવણી નથી પરંતુ અભેદ્ય અને અકાટય ત્રિકાલવર્તી શાશ્ચત, સનાતન માર્ગ છે. ભૂત-ભવિષ્ય કે વર્તમાનના અનંતજ્ઞાની જિનેશ્વરોએ શાશ્વતમાર્ગનું ઉલ્લંઘન કર્યું નથી. શાશ્વત સત્યનું અવલંબન લઈને જ મોક્ષમાર્ગની
સ્થાપના કરી છે. પ્રકૃતિજગતમાં પણ સત્યના નિયમ સમાન રૂપે પ્રતિફલિત થાય છે, તેમાં પણ કિશો ભેદ નથી. દેવાધિદેવો જેમ નિર્મળ છે, તે જ રીતે તેમનો માર્ગ પણ નિર્મળ અને સત્યથી પરિપૂર્ણ છે, તેનું આ ગાળામાં સ્પષ્ટીકરણ કર્યું છે. હવે આપણે ગાથા દ્વારા જ આ અભેદમાર્ગના ઉલ્લેખને નિહાળીએ.
આગળ જ્ઞાની થઈ ગયા, વર્તમાનમાં હોય;
થાશે કાળ ભવિષ્યમાં, માગભેદ નહીં કો'ય / ૧૩૪ / સિદ્ધિકારે ષપદના વિસ્તૃત કથન દ્વારા આત્માની સિદ્ધિ અને આત્માની શુદ્ધિના માર્ગનું વિસ્તૃત વર્ણન કર્યા પછી આ ગાથામાં માર્ગની સૈકાલિક શાશ્વતતાનું દર્શન કરાવ્યું છે.
માર્ગની એકતાનું રહસ્ય : જેમ ત્રણે કાળમાં સર્વ સાધકોનું લક્ષ્ય આત્મસ્વભાવમાં સ્થિર થવું, તે એક જ છે, તેમ લક્ષ્યસિદ્ધિનો ઉપાય પણ એક જ હોય શકે છે.
વ્યવહારમાં પાણી તૃષા છીપાવે છે, અગ્નિ ઉષ્ણતા પ્રદાન કરે છે. આ સિદ્ધાંતો સર્વક્ષેત્રિક અને સર્વકાલિક એક સમાન છે. કાલાંતરે તેમાં કોઈ પરિવર્તન થતું નથી. અનંત ભૂતકાળમાં અનંત જીવોએ પાણીથી તૃષા છીપાવી હતી, વર્તમાનકાલમાં પણ જીવો પાણીથી તૃષા છીપાવી રહ્યા છે અને અનંત ભવિષ્યકાળમાં પણ જીવો પાણીથી તૃષા છીપાવી શકશે. તૃષાને શાંત કરવાનો આ ઉપાય ત્રણે કાળમાં એક સમાન છે. તે જ રીતે વિભાવોની વ્યાકૂળતાને દૂર કરી સ્વભાવમાં સ્થિર થવાનો ઉપાય પણ ત્રણે કાળમાં એક સમાન હોય છે. વ્યકિતભેદે, ક્ષેત્રભેદે કે કાલભેદે રાગ-દ્વેષ વૈર, ઝેર, ઈર્ષા, અદેખાઈ આદિ વિભાવોમાં ભેદ થતો નથી. દરેક વ્યકિતને ક્રોધની જવાળા પ્રજવલિત કરે છે, દરેક ક્ષેત્રમાં ઊર્ધ્વલોક, અધોલોક કે તિર્યશ્લોકમાં ચારે ગતિમાંથી કોઈપણ ગતિના, કોઈપણ જાતિના, કોઈપણ દેશના કે વેશના જીવો પર ક્રોધનો પ્રભાવ એક સમાન છે. તે જ રીતે સયુગ હોય કે કલિયુગ હોય, ક્રોધની અગ્નિ એક સમાન રીતે દાહક બને જ છે. ક્રોધ રૂપ રોગ સાર્વજનિક છે, તો રોગને દૂર કરવાના ઉપાય પણ સાર્વજનિક જ હોય છે. ક્રોધને ઉપશાંત કરવાના માર્ગ કે ઉપાયમાં વ્યકિતભેદ, ક્ષેત્રભેદે કે કાલભેદે કોઈ ભેદ સંભવિત નથી.
(૩૫)
