________________
મન, વચન, કાયાની મમતા છે ત્યાં સુધી સમતા ક્યાંથી આવે ?
બાહ્ય કોઇ પણ નિમિત્તથી, પંચેન્દ્રિયોથી, માન-તાન, લક્ષ્મી, વિષયોથી સુખ ના હોય, છતાં અંદરનું જે સુખ વર્તાય છે તે આત્માનું સુખ છે. જ્યાં સુધી વિષયોનું સેવન છે ત્યાં સુધી આત્માનું સ્પષ્ટ સુખ વેદનમાં ના આવે.
જેમ લિફટમાં રહેતા માણસ ને લિફટ બને છૂટાં છે. તેમ આત્મા ને દેહ તદ્દન છૂટા જ છે. કાર્ય તો બધું લિફટ કરી લે છે, ને પોતે તો બટન જ દબાવવાનું હોય છે. તેવી રીતે જેને ભૌતિકની વાંછના છે તેણે અહંકારનું બટન દબાવવાનું ને જેને કેવળ મોક્ષની જ ઇચ્છા છે તેણે આત્મા ભાવે કરીને બટન દબાવવાનું છે.
સ્વસત્તામાં આવે, પુરુષ થઈને પુરુષાર્થમાં આવે તે ભગવાન. પ્રકૃતિની સત્તામાં રમે છે તે જીવ.
આત્માએ દૈહિક રૂપ ધારણ કર્યું જ નથી. ફક્ત ‘બીલિફ જ અવળી બેઠી છે.
મોક્ષ નથી દેહનો થતો ને નથી આત્માનો થતો. મોક્ષ તો થાય છે અહંકારનો - અહંકારની દ્રષ્ટિ બદલાઇ, તેથી ‘જે નથી તેને હું છું’ માની બેસે છે.
વધતી વધતી છેવટે ‘હું શુદ્ધાત્મા છું’ એવી સૂઝ પડી જાય કે દર્શન નિરાવરણ થઇ જાય.
અહંકારને લીધે સૂઝનો લાભ ઉઠાવાતો નથી, બાકી સૂઝ તો દરેકને પડ્યા જ કરે. અહંકાર ઘટતો જાય તેમ સૂઝ વધતી જાય.
આત્મજ્ઞાન પછી પ્રથમ બધેથી ઉદાસીનતા ને પછી વીતરાગતા પ્રાપ્ત થાય. ઉદાસીનતા તો વીતરાગતાની જનની છે. ઉદાસીનતા એટલે રૂચિ ય નહિ ને અરૂચિ ય નહિ. વીતરાગતા એટલે રાગદ્વેષથી પર.
પ્રતિષ્ઠિત આત્મા એ જગતનું અધિષ્ઠાન છે.” - દાદા ભગવાન.
‘હું ચંદુલાલ છું, આ દેહ મારો છે, મન મારું છે' એમ પ્રતિષ્ઠા કરવાથી નવો પ્રતિષ્ઠિત આત્મા ઉત્પન્ન થાય. આનું મૂળ કારણ અજ્ઞાન છે. પ્રતિષ્ઠિત આત્મા છે પુદ્ગલ, પણ ચેતનભાવને પામેલું છે. મિશ્રચેતન છે. ક્રોધ, માન, માયા, લોભની પ્રતિષ્ઠા પ્રતિષ્ઠિત આત્મામાં થયેલી છે. તે ફળ આપ્યા કરે છે.
શુભાશુભ ભાવ કરે છે તે વ્યવહાર આત્મા કહેવાય. પ્રતિષ્ઠિત આત્મા તો સ્વરૂપજ્ઞાન પહેલાં કહેવાય નહિ. સ્વરૂપ જ્ઞાન પછી જે બાકી રહે છે તે પ્રતિષ્ઠિત આત્મા છે.
મૂળ આત્માને ભાવાભાવ ના હોય. એની હાજરીથી ભાવાભાવ ઉત્પન્ન થાય છે.
‘હું છું' કહે છે તેથી પોતે આત્માથી જુદો પડે છે. એ અજ્ઞાન જાય તો અભેદસ્વરૂપ થઇ જાય. પોતાની જેટલી ભૂલો દેખાય એટલો અહંકાર જાય.
જીવમાત્રને સૂઝ વરેલી હોય છે. સૂઝ એ કુદરતી બક્ષિસ છે. આવરણ આવે એટલે સૂઝ ના પડે, આવરણ ખસતાં જ સૂઝ પડી જાય. એકાગ્રતા થાય કે ઝટ સૂઝ પડી જાય. સૂઝને જગત પુરુષાર્થ માને છે, ભ્રાંતિથી ! દરેકની સૂઝ પરથી માલમ પડી જાય કે આ સમસરણ માર્ગના કેટલા માઇલ ઉપર છે ! મનુષ્યમાં સૂઝ એકલી જ વસ્તુ ‘ડીસ્ચાર્જ નથી, બીજું બધું જ ‘ડીસ્ચાર્જછે. સૂઝ ને દર્શન કહેવાય. સમસરણ માર્ગમાં સૂઝ
જે અચળ આત્મા છે તે જ ‘દાદા ભગવાન છે. ચંચળ છે તે બધું મિકેનિકલ છે. જ્ઞાનનાં વાક્યો બોલે તે વ્યવહારમાં જ્ઞાની ને મહીં પ્રગટ થયા છે તે ‘દાદા ભગવાન' છે. ‘જ્ઞાની પુરુષ' પોતે પણ મહીં છે તે ‘દાદા ભગવાનને નમસ્કાર કરે છે. અમુક ટાઇમ ‘દાદા ભગવાન' જોડે અભેદ રહે, તન્મય રહે અને વાણી બોલતી વખતે મહીં ભગવાન જુદા, ને પોતે જુદા, અદ્ભુત દશા છે જ્ઞાની પુરુષની !
જગતનો કોઇ સ્વતંત્ર કર્તા નથી. કોઈ બાપો ય ઉપર ઉપરી નથી ભગવાન પણ નહીં. જગતને જે શક્તિ ચલાવે છે એ ‘મિકેનિકલ
27
28
