________________
આપ્તવાણી-૩
૧૨૩
૧૨૪
આપ્તવાણી-૩
જાય.
ભાવજાગૃતિ હોય તેને જાગૃત કહે છે, અને સૂઝ જાગૃતિ તો બહુ ઊંચી વસ્તુ છે. ભાવજાગૃતિમાં આવ્યો એટલે સપનામાંથી આળસ મરડીને કંઇક ભાન થયું એમ સમજાય.
પ્રશ્નકર્તા : સૂઝ અને પ્રજ્ઞામાં શો ફેર છે ?
દાદાશ્રી : પ્રજ્ઞા એ કાયમી વસ્તુ છે. ને સૂઝ “ચેન્જ માર્યા કરે. જેમ આગળ વધે તેમ સૂઝ “ચેન્જ' થાય કરે. પ્રજ્ઞા એ ‘ટેમ્પરરી પરમેનન્ટ’ વસ્તુ છે. જ્યાં સુધી સંપૂર્ણપદ ના પ્રાપ્ત થાય, સિદ્ધદશા ના થાય ત્યાં સુધી જ પ્રજ્ઞા હોય. પ્રજ્ઞા સ્વરૂપજ્ઞાન પછી જ ઉત્પન્ન થાય છે; જ્યારે સૂઝ તો દરેકને સમસરણ માર્ગના માઇલે ઉત્પન્ન થતી બક્ષિસ
હવે જે સૂઝ પડે છે તે પણ સંપૂર્ણ સ્વતંત્ર નથી. આત્મા પરમાત્મસ્વરૂપ છે. તે ખોટું ય સૂઝાડતો નથી ને સાચું ય સૂઝાડતો નથી. એ તો પાપનો ઉદય આવે ત્યારે ખોટું સૂઝે અને પુણ્યનો ઉદય આવે ત્યારે સાચું દેખાડે. આત્મા કશું જ કરતો નથી,એ તો માત્ર સ્પંદનોને જ જોયા કરે
જગત સૂઝ પડે છે તેને પુરુષાર્થ કહે છે. ખરી રીતે આ પુરુષાર્થ છે જ નહીં. સૂઝ એ તો કુદરતી બક્ષિસ છે.
દરેકને સૂઝ હોય છે, તે તેની સૂઝ પરથી આપણને માલુમ પડી જાય કે આ સમસરણ માર્ગના પ્રવાહના કેટલામાં માઇલે છે. છ મહિના પહેલાંની અને અત્યારની સૂઝમાં ફેર પડયો હોય, વધી હોય તો સમજાય કે એ ક્યા માઈલ પહોંચ્યો છે. આ જગતમાં જોવા જેવી એ એક જ વસ્તુ છે. આ મનુષ્યમાં શરીરમાં એકલી સૂઝ જ ‘ડિસ્ચાર્જ' નથી, બીજું બધું જ ‘ડિસ્ચાર્જછે. સૂઝ પોતે “ચાર્જ નથી કરતી, પણ સુઝમાંથી “ચાર્જ ઊભું થઇ જાય છે. સૂઝમાં અહંકાર ભેગો થયો તો ચાર્જ ઊભું થાય છે. સૂઝમાં અહંકાર નથી, પણ તેમાં અહંકાર પછીથી ભળે છે.
પ્રશ્નકર્તા સૂઝ અને દર્શન એક જ કે ?
દાદાશ્રી : એક ખરાં, પણ લોક દર્શનને બહુ નીચલી ભાષામાં લઈ જાય છે. દર્શન તો બહુ ઊંચી વસ્તુ છે. વીતરાગોએ સૂઝને દર્શન કહ્યું છે. અગિયારમાં માઇલથી રખડતાં આગળ ચાલ્યા તો ત્યાંનું દર્શન થયું. જેમ જેમ આગળ ચાલે તેમ તેમ તેનું ‘ડેવલપમેન્ટ’ વધતું જાય, તેમ તેમ તેનું દર્શન ઊચું વધતું જાય. અને એક દહાડો મહીં લાઇટ થઇ જાય કે ‘હું આ ન હોય, પણ હું આત્મા છું.' કે દર્શન નિરાવરણ થઇ જાય !
તમે જે પ્રોજેકટ કરો છો તે સૂઝના આધારે કરો છો, પછી પ્રેરણા થાય તે લખો છો. સૂઝ બહુ ઝીણી વસ્તુ છે.
જગતમાં અંતરસૂઝને ‘હેલ્પ’ કોઇ એ કરી નથી. યોગમાં અંતરસૂઝ બહુ ‘સ્પીડિલી’ ખીલે છે. પણ લોકો ઊંધે માર્ગે ગયા તે ખાલી ચકરડાં જ જોયા કરે છે !
સૂઝ પછી ભાવ ઉત્પન્ન થાય છે, જગતમાં ભાગ્યે જ બહુ થોડા માણસો સૂઝમાં ને ભાવમાં જાગૃત હોય. સૂઝ અને ભાવ જે સહજ પ્રયત્ન મળે છે, અપ્રયાસ પ્રયત્ન મળે છે, તેની દીવાદાંડી થઇ બેસે છે, બાકી
પ્રશ્નકર્તા : સમજ અને સૂઝમાં ફેર ?
દાદાશ્રી : સમજને સૂઝ કહે છે, સમજ એ દર્શન છે, એ આગળ વધતું વધતું ઠેઠ કેવળદર્શન સુધી જાય. - આ અમે તમને સમજાવીએ અને તમને એની ગેડ બેસવી એટલે એ તમને ‘ફૂલ’ સમજમાં આવી જાય. એટલે હું જે કહેવા માગું છું તે તમને પોઇન્ટ-ટુ-પોઇન્ટ ‘એકઝેક્ટલી” સમજાઈ જાય. એનું નામ ગેડ બેઠી કહેવાય. દરેકનું ન્યૂ યોર્જટ જુદું જુદું હોય એટલે જુદી જુદી રીતે સમજાય. દરેકની દર્શનશક્તિના આધારે વાત ‘ફીટ’ થાય.
પ્રશ્નકર્તા: સૂઝ પડે છે ત્યારે સૂઝમાં સૂઝ છે કે અહંકાર બોલે છે એ ખબર પડતી નથી.
