________________
આપ્તવાણી-૩
દેહાધ્યાસ જાય એટલે ચારિત્રમાં આવ્યો કહેવાય.
પ્રશ્નકર્તા : દેહમાં આત્માનું સ્થાન ક્યાં ?
દાદાશ્રી : આ વાળમાં ને નખમાં નથી, બીજે બધે જ આત્માનું સ્થાન છે. આ જ્યાં દેવતા અડાડીએ ને ખબર પડે ત્યાં આત્માનું સ્થાન
છે.
૧૧૫
પ્રશ્નકર્તા : જડમાં ચેતન મૂકી શકાય ?
દાદાશ્રી : ‘આ પેન મારી છે' કહ્યું, તે તમે મારાપણાનું ચેતન મુક્યું, તેથી એ જો મારાથી ખોવાઇ જાય તો તમને દુઃખ થાય !
દેહ - આત્માનું ભિન્નત્વ
પ્રશ્નકર્તા : આત્મા અને દેહનો સંબંધ શો છે ?
દાદાશ્રી : આત્મા અને દેહનો કોઇ સંબંધ નથી. આ માણસની પાછળ જેમ પડછાયો છે તેને માણસ જોડે જેટલું કનેકશન છે, તેટલું આત્માને અને દેહને સંબંધ છે. પડછાયો જેમ સૂર્યનારાયણની હાજરીથી ઊભો થાય છે. તેમ આત્માની હાજરીથી આ બધું ઊભું થાય છે. આ તો
પારકી ચીજ બથાવી પડયા છે.
આત્મા અને દેહનો સંબંધ એટલો છૂટો છે. જેમ આ લિફટમાં ઊભેલો માણસ અને લિફટ એ બે જુદાં છે. લિફટ બધું જ કાર્ય કરે છે. તમારે તો ફકત બટન જ દબાવવું પડે છે, એટલું જ કાર્ય કરવાનું હોય છે. આ નહીં સમજાવાથી લોકો ભયંકર અશાતાઓ, પીડાઓ ભોગવે છે. આ લિફટને ઊંચકવા જાય એના જેવું આ તોફાન છે. આ મન, વચન, કાયા ત્રણે ય લિફટ છે. ખાલી ‘લિફટ’નું બટન જ દબાવવાનું છે. એક આત્મા છે ને બીજો અહંકાર છે. જેને સંસારિક પૌદ્ગલિક વસ્તુઓ જોઇતી હોય તેણે અહંકારે કરીને બટન દબાવવાનું. અને જેને સંસારી વસ્તુઓ જોઇતી ના હોય તેણે આત્માના ભાવે કરીને બટન દબાવવાનું. આત્માના ભાવે કરીને કેમ ? તો કે', છૂટવું છે, મોક્ષે જવું છે. હવે એને
૧૧૬
આપ્તવાણી-૩
અહંકાર કરીને આગળ વધારવું નથી.
અહીં વાગ્યું હોય તો અહંકાર કહે કે ‘મને બહુ વાગ્યું.’ એટલે દુઃખ પામે અને અહંકાર કહે કે ‘મને કંઇ વાગ્યું નથી.’ તો દુઃખ ના થાય. ખાલી અહંકાર જ કરે છે. આ વીતરાગોનું ગૂઢ વિજ્ઞાન જો સમજો તો આ જગતમાં કોઇ જાતનું દુઃખ હોતું હશે !? આત્મા પોતે તો પરમાત્મા
જ છે ! આત્મા ચૈતન્ય છે અને જડ સંબંધ છે. પોતે સંબંધી અને જડ સંબંધ માત્ર છે. આપણને સંયોગોનો સંબંધ થયો છે, બંધ નથી થયો. સંયોગો પાછા વિયોગી સ્વભાવના છે. એક ફેરો ‘જ્ઞાની પુરુષ’ પાસેથી આત્મા પ્રાપ્ત કરી લે પછી સંયોગ સંબંધ બધો વિયોગી સ્વભાવનો છે.
ત્યાં છે સાચું જ્ઞાત
સાચું જ્ઞાન હોય તેની નિશાની શું ? નાના બાળકથી માંડીને વૃદ્ધ સુધીના, નાનું બાળક એટલે દોઢ વરસથી માંડીને એંશી વરસ સુધીના સંસારી પદથી માંડીને સંન્યાસી પદ સુધીના બધાં મનુષ્યોને આકર્ષણ કરે. કારણ કે ફેકટ વસ્તુ છે. બાળકને ય મહીં દર્શન થાય. જે ધર્મસ્થાનોમાં બાળકોને હેડેક થઈ જાય ત્યાં સાચો ધર્મ નથી, એ બધું રીલેટિવ છે.
---
જે વાદ ઉપર વિવાદ ના થાય એ સાચું જ્ઞાન કહેવાય. અને વાદ ઉપર વિવાદ થાય, સંવાદ થાય, પ્રતિવાદ થાય, જીભાજોડી થાય ત્યાં સાચું જ્ઞાન ના હોય.
જ્ઞાન બે પ્રકારના- એક સંસારમાં શું ખરું ને શું ખોટું ? શું અહિતકારી ને શું હિતકારી દેખાડે તે અને બીજું મોક્ષમાર્ગનું જ્ઞાન. એમાં જો મોક્ષમાર્ગનું જ્ઞાન પ્રાપ્ત થઇ જાય તો પેલું સંસાર માટેનું જ્ઞાન તો સહેજે ઉત્પન્ન થાય. કારણ કે એને દ્રષ્ટિ મળી ને ! દિવ્યદ્રષ્ટિ મળી ! મોક્ષમાર્ગનું જ્ઞાન ના મળે તો સંસારના હિતાહિતનું જ્ઞાન આપનારા સંતો મળવા જોઇએ. આ કાળમાં એવા સંતો દુર્લભ હોય છે.
વજ્રલેપમ્ ભવિષ્યતિ
પ્રશ્નકર્તા : લોકો ભગવાનને છેતરીને ધર્મમાં ભ્રષ્ટાચાર કરે છે.
