________________
આપ્તવાણી-૩
૨૮
આપ્તવાણી-૩
પ્રશ્નકર્તા : ખાધું એ તો પૂરણ ના કહેવાય ?
દાદાશ્રી : લૌકિક ભાષામાં પૂરણ કહેવાય, પણ યથાર્થ રીતે એ ગલન છે. ખાધું એ પૂરણ કર્યું, પણ એ પૂરણ ખરેખર તો ફર્સ્ટ ગલન છે અને સંડાસ ગયા એ સેકન્ડ ગલન કહેવાય. સિટીમાં ગયા તે ફર્સ્ટ ગલન ને ત્યાંથી પાછા આવ્યા તે સેકન્ડ ગલન. જગત જે દેખાય તેને સત્ય માને છે. પણ ઈન્દ્રિય જ્ઞાનથી સત્ય માનવાથી તો આ જગત ચાલું રહ્યું છે. મૂળ સ્વરૂપે તો ‘જ્ઞાની પુરુષ' જ જોઈ શકે. પૂરણ જે થાય છે. તેને તો એકલા “જ્ઞાની’ જ એમના જ્ઞાનમાં જોઇ શકે. બાકી આ બધું આખું જગત ગલન સ્વરૂપે જ છે.
પુદ્ગલતું પારિણામિક સ્વરૂપ !
કરામતમાં તન્મયાકાર થાય નહી, એટલે નવું પ્રયોગસા થાય નહીં. જૂના છે તેનો સમભાવે નિકાલ કરવો રહે.
પરમાણુ - અસર જુદી : કષાય ! આ શરીર પરમાણુઓનું બનેલું છે. કેટલાક ગરમ, કેટલાક ઠંડા એવા જાતજાતના પરમાણુઓ છે. ગરમ પરમાણુઓ ઉગ્રતા લાવે. આ ઉગ્ર પરમાણુઓ ફૂટે એટલે અજ્ઞાન કરીને પોતે મહીં તન્મયાકાર થઇ જાય, એને ક્રોધ કહ્યો. લોભ ક્યારે થાય ? કોઇ પણ વસ્તુ જોઈ ને આસક્તિના પરમાણુઓ ઊભા થાય અને તેની મહીં આત્મા ભળે ત્યારે લોભ ઊભો થાય. કો'કે જે' જે' કર્યા એટલે મીઠાશ, ઠંડક ઊભી થઇ ને તેમાં આત્મા ભળ્યો તે માન કહેવાય. અને આ બધી પરમાણુઓની અવસ્થામાં આત્મા તન્મયાકાર થાય નહીં ને છુટો રહે તો તેને ક્રોધ, માન, માયા, લોભ કહેવાય નહીં. એ તો પછી ખાલી ઉગ્રતા કહેવાય. જે ક્રોધમાં તાંતો અને હિંસક ભાવ ના હોય તેને ક્રોધ કહેવાય નહીં. અને જ્યાં મોઢે બોલે-કરે નહીં પણ મહીં તાંતો અને હિંસક ભાવ છે, તેને ભગવાને ક્રોધ કહ્યો. આ તાંતાથી જ જગત ઊભું રહ્યું છે. ક્રોધનો તાંતો, માનનો તાંતો, કપટનો તાંતો, લોભનો તાંતો - આ તાંતો જાય એટલે પેલા કષાયો મડદાલ થઈ જાય.
પ્રશ્નકર્તા : ક્રોધમાં આત્મા ભળે છે તે ના સમજાયું.
દાદાશ્રી : ક્રોધમાં પ્રતિષ્ઠિત આત્મા ભળે છે. મૂળ આત્મા ભળતો નથી, બીલિફ આત્મા ભળે છે. આ તો પરમાણુઓનું “સાયન્સ' છે. ભાવવું અને ના ભાવવું એ પરમાણુની ‘ઇફેકટ’ છે. કેટલાકને ચા દેખે ને પીવાની ઇચ્છા થાય ને કેટલાકને જરાય ઇચ્છા ના થાય, એ શું ? મહીં પરમાણુ માગે છે તેથી.
ફર્સ્ટ ગલત, સેકન્ડ ગલત ! આ ખાવું-પીવું જે જે દેખાય છે તે બધાં પર-પરિણામ છે અને પાછાં ગલન સ્વરૂપે છે. ગલન સ્વરૂપને લોક સમજે કે ‘મેં ખાધું, મેં પીધું.’
પૂરણ-ગલન બધાંયને થયા જ કરવાનું. પૂરણ-ગલનમાં ભેદ નથી. અહંકારમાં ભેદ છે. ‘હું વાઘરી છું, હું શાહુકાર છું, હું ગૃહસ્થી છું, હું ત્યાગી છું’ એ અહંકારના ભેદ છે. ભગવાન કહે કે જેણે જેવું પૂરણ કર્યું હશે તેવું તેનું ગલન થશે. તેમાં ‘તું શુદ્ધાત્મા શું કરવા કડાકૂટો કરે છે ? હવે મેલને છાલ ! કોઇ આપણા મહાત્માને ઉદય આવ્યો ને તે ગાંડા કાઢવા માંડયો તો આપણે જાણીએ કે, ઓ હો હો ! એનું પૂરણ કેવું કરેલું કે જેથી તેનું ગલન આવું આવ્યું ! એટલે આપણે એની પર કરુણા રાખવી જોઇએ. કરુણા એકલી જ ઉપાય છે એનો.
આ પૂરણ-ગલનનું ‘સાયન્સ’ સમજાઈ જાય તેને વિષયસુખ મોળાં લાગે. આ જલેબી ધૂળમાં પડી હોય તો ય ખંખેરીને ખાઇ જાય. તે ઘડીએ સવારે એ જલેબીની શી દશા થશે તેનું ભાન રહે ? ના. કારણ કે અશુચિનું ભાન નથી. આ દૂધપાક ખાધો હોય, પણ ઉલટી કરે તો કેવો દેખાય ? આ મહીં બધું અશુચિનું જ સંગ્રહસ્થાન છે. પણ એવી પારિણામિક દ્રષ્ટિ ઉત્પન્ન થવી જોઇએ ને ?
પગલ, પરમાણુ સ્વરૂપે કેવું ?
પ્રશ્નકર્તા : વિજ્ઞાન એમ કહે છે કે શરીરના પરમાણુઓ ક્ષણે ક્ષણે
