________________
૩૪
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ આજે હું સંસારસમુદ્રનો પાર પામ્યો, આજે મારે માટે નક્કી મુક્તિનાં દ્વારો ઉઘડી ગયાં. આજે મારી અનાદિની કામદેવ અને મોહરાજાની ગાઢ ગ્રન્થીને ભેદી નાખી, ભયંકર કાલસર્પની ઝેરી દાઢા ઉખેડી નાખી-અર્થાત્ કાયમ માટે મૃત્યુ બંધ થયું. મેં નરકકૂવાને ઢાંકી દીધો, - હવે મારે કદાપિ નરકગમન કરવું ન પડે, શાશ્વત સુખ-નિધાન આજે ખોદીને પ્રગટ કર્યું. આજે જગતના એક નાથને પ્રતિલાલું, જેથી જલ્દી હૃદયની શાંતિ પામું. “અરે ! મને અનેક પ્રકારના ઘી, ખાંડ, દૂધ, ખજૂર, દ્રાક્ષ વગેરે ખાવાના સુંદર ભક્યો આપો.” એટલામાં ઘડામાં ભરેલા મધુર અતિ શીતલ ઇક્ષરસ લઇને કોઇક ભેટ આપવા આવ્યા. કુમાર હર્ષપૂર્વક તે ઘડાઓ બે હાથથી ઉપાડી પ્રતિલાભવા તૈયાર થયો. દાદા ઋષભ ભગવંતે બંને હાથ લાંબા પ્રસાર્યા, છિદ્ર વગરની અંજલિ એકઠી કરી, શ્રેયાંસકુમાર તે અંજલિ દેખીને તેમાં નવીન-તાજા રસના ભરેલા અનેક કુંભો રેડવા લાગ્યા. તે વખતે જાણે પર્વત ઉપરથી ધારવાળો ગંગા-પ્રવાહ કુંડમાં પડતો, તે પ્રમાણે તે રસની ધાર શોભતી હતી, પણ ત્રણ લોકના નાથના મુખમાં પ્રવેશ કરતી જોવાતી ન હતી. ભગવંતના છિદ્ર વગરના હાથની અંજલીમાંથી એક પણ બિંદુ પૃથ્વીતલ ઉપર-નીચે પડતું ન હતું, પરંતુ સૂર્યમંડલ સુધી તેની શિખા પહોંચતી હતી, પરંતુ નજીકમાં એક પણ ટીપું ઢોળાતું ન હતું. યોગ્ય સમયે તાજો શેરડી રસ પ્રાપ્ત થયો તેથી શ્રેયાંસકુમાર ધન્ય બન્યા, જગદ્ગુરુને વરસતાનું પારણું કરાવ્યું, શરીરને શાંતિ પમાડી, ત્રણે લોકમાં પાર કરાવ્યાનો યશ પ્રાપ્ત કર્યો, તીર્થકર ભગવંત એક વર્ષની તપસ્યાવાળા હતા, તેવું સર્વોત્તમ પાત્ર પ્રાપ્ત થયું, ભક્તિ ઉછલેલ પવિત્ર ચિત્ત, યોગ્ય સમયે શેરડીનો રસ આવી પહોંચવો, આવાં પાત્ર, ચિત્ત અને વિત્ત ત્રણેનો યોગ પુણ્યથી જ પ્રાપ્ત થાય છે. ગોવાળના બાળકે જે તપસ્વી મુનિનેદાન આપ્યું, તેને પણ તેવા પ્રકારનું સુંદર ફળ પ્રાપ્ત થયું.
જે જિનેશ્વર સરખા સર્વોત્તમ પાત્રને દાન અપાય છે, તેનું ફળ કહેવાની શક્તિ કોની હોય ? સુપાત્રમાં આપેલ દાનના પ્રભાવથી દુર્ગતિ દૂર થાય છે, ભુવનમાં લક્ષ્મીની પ્રાપ્તિ થાય છે, બળવાનને હરાવનાર થાય છે. અસ્તુલિત ભોગો પણ ભોગવનારો થાય છે, ભવજન્મ-મરણનો ઉચ્છેદ કરી સિદ્ધિના સુખની પ્રાપ્તિ થાય છે. એક પાષાણ પણ ચિંતામણિ રત્ન બની જાય છે. દાનના પ્રભાવથી આ લોક અને પરલોકના કાર્યની સહેલાઈથી સિદ્ધિ થાય છે; જ્યારે ચિંતામણિ તો પરલોકનું કંઈ સાધી આપી શકતો નથી. મણિ, રત્ન, સુવર્ણ પાંચવર્ણના પુષ્પના ઢગલા મેઘ માફક વરસવા લાગ્યા. આકાશમાં દુંદુભી વાગવા લાગી અને “સુપાત્ર-દાન જય પામો.” એવી ઉદ્દઘોષણા દેવો કરવા લાગ્યા. દેવોએ પંચદિવ્યો કુમારના ઘરે કુશલ મહાનિધિ માફક પ્રગટાવ્યાં. યુવરાજ, રાજા અને નગરના લોકો વિવિધ પ્રકારે વધામણાં કરવા લાગ્યાં. નવીન રંગબેરંગી સુંદર વસ્ત્રો પહેરીને તરુણીઓ
