________________
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ
४७३ દરેક ચીજ હાથીના કાન સરખી ચંચળ છે, આ લક્ષ્મી પણ તેવી જ ચંચળ છે. માટે આવી ક્લેશ ફળવાળી આ સામગ્રીઓથી સર્યું. આમ વિચારતાં તેને જાતિસ્મરણ થયું. પ્રત્યેકબુદ્ધની ઋદ્ધિવાળા થયા. દેવતાએ આપેલ સાધુલિંગ ધારણ કરીને આ ઉત્તમ મુનિ બની વિચરવા લાગ્યા. તે આમ્રવૃક્ષ મંજરી, પલ્લવ, પુષ્પથી અલંકૃત મનોહર હતું, તેને ઋદ્ધિવાળું અને પાછળથી શોભા વગરનું દેખીને ગંધારરાજા ધર્મના સ્વરૂપનો વિચાર કરીને અનુક્રમે તે સર્વે ક્ષિતિપ્રતિષ્ઠિત નગરે પહોંચ્યા. ત્યાં આગળ ચાર ધારવાળા દેવમંદિરમાં પ્રવેશ કર્યો.
પૂર્વદ્વારથી કરકંડુએ, દક્ષિણથી દુર્મુખે, પશ્ચિમથી નમિએ, અને ઉત્તર દિશા દ્વારથી નગ્નજિતે પ્રવેશ કર્યો. “હું મહામુનિઓને પૂંઠ કરીને કેવી રીતે બેસું?' એમ ધારી વાણમંતર દેવે પોતાની પ્રતિમાને ચાર મુખવાળી બનાવી. આ સમયે સુંવાળા કાઠથી કાન ખજવાળીને કરકંડુમિનિએ તે ખણવાની સળીને એક બાજુ મૂકી. તે દેખીને દુર્મુખે કહ્યું કે, “જ્યારે રાજ્ય, રાષ્ટ્ર, નગર, અંતઃપુર તથા સર્વનો ત્યાગ કરીને આ સળીનો પરિગ્રહ કેમ કરે છે?' જ્યારે દુર્મુખે કહ્યું, ત્યારે કરકંડુએ તેનો પ્રત્યુત્તર ન આપ્યો. ત્યારે નમિએ દુર્મુખને કહ્યું કે - “જ્યારે તમે બાપ-દાદાનું મળેલું રાજ્ય કરતા હતા, ત્યારે ઘણા સેવકો કર્યા હતા. તેમનું કાર્ય પણ છોડીને મોક્ષ માટે આજે ઉદ્યમ કરી રહેલા છો, પરંતુ આત્માનું સમગ્ર કાર્ય સાધનાર એવાઓને કયા કારણથી ગર્ણો છો ? જ્યારે નમિ નગ્નજિતને જવાબ આપતા નથી, એટલામાં કરકંડુએ નગ્નજિતને કહ્યું કે, “મોક્ષમાર્ગ પામેલા એવા સાધુ બ્રહ્મચારીને અહિત માર્ગેથી કોઇ નિવારણ કરે, તો તેના દોષને કહેવો યોગ્ય નથી. સામો રોષ કરે અગર ન કરે, અરે ! કદાચ વિષનો પ્રયોગ કરે, તો પણ સ્વ (સ) પક્ષને ગુણકારી એવી હિતકારી ભાષા જ બોલવી જોઇએ. જો સળગતા કાષ્ઠની ઉપેક્ષા કરવામાં આવે, તો લાંબો કાળ સળગે નહિ. વારંવાર સંકોર્યા કરો, અંદર ઘટ્ટ ન કર્યા કરો, તો જ સળગે અને કાર્યનીરસોઇની સિદ્ધિ થાય. માટે ઘટ્ટ ન સહન કરવું. તો સિદ્ધિરૂપી કાર્યની પ્રાપ્તિ થાય. આ પ્રમાણે તે સર્વે એક વખતના નિમિત્તથી પ્રતિબોધ પામ્યા, દીક્ષા લીધી, કેવલજ્ઞાની થઇને સિદ્ધિ પામ્યા. લોકોને ઘણું આશ્ચર્ય થયું. (૧૪)
હવે ઉદાહરણ-સહિત રાગાદિકનો લગાર પણ વિશ્વાસ ન કરવા માટે ઉપદેશ આપે છે
सोऊण गई सुकमालियाए तह ससग-भसग-भइणीए |
તાવ વીસિયä, સેયી મિઝો નાવ II૧૮૨Tી. શશક-ભસકની બહેન સુકુમાલિકાની અવસ્થા સાંભળીને મોક્ષના અર્થી એવામુનિએ રાગાદિકનો વિશ્વાસ ન કરવો. અથવા જ્યાં સુધી શ્વેત હાડકાં ધારણ કરનાર ન થાય, ત્યાં
