Vishwakarma Vastushastram

Author(s): Vasudev Shastri, N B Gadre
Publisher: S Gopalan Tanjor

Page 797

७७६
देवगणसमोपेतमलङ्कारा सनस्थितम् !
दोषहीनं गुणोपेतं प्रमाणविच्छिल्पी प्रकल्पयेदिति शास्त्रकारोपदेशलक्षणवाक्यार्थः ॥
किश्चैतेषु बेरेषु मत्स्य कूर्म वराहवागनभार्गवरामबलभद्राख्यानां देवानां बेराणि ग्रामनगरादिदेवालयेषु गर्भगृहमध्यस्थापितवेदिकायां न मुख्यदेवतात्वेन स्थाप्यानि । परन्तु तत्र स्थाने नारायणकेशवादित्रेरं मुख्यदेवता सान्निध्यवत्स्थापयित्वा एतादृशमत्स्य कूर्मादिवेराणि प्रथमप्राकारमण्डपेषु वा द्वितीयप्राकारमण्डपेषु वा पृथक्स्थापयित्वा पूजयेयुरिति नवीनाः ||
केचित्तु दशावतारबेराणि सर्वाण्यप्येकत्र स्थापयित्वा पूजयेयुः ; नैतेषां ब्रह्मोत्सवादिकं कार्यमिति च वदन्ति । अन्ये तु दाशरथिरामबासुदेबचेरकल्पनं विनाऽन्येषामेवात्र स्थापनम् । श्रीराम श्री कृष्णबेरयोस्तु पूर्वोक्तगर्भगृहमध्यवेदिकायां स्थापनं युक्तम् । कितयोः पश्नोत्सवमा सोत्सव वार्षिकोत्सवादिरपि युज्यत इति । एवं श्रीधर माधवपद्मनाभादिशुद्धसत्व प्रधानानां शान्तस्वरूपाणां देवबेराणां स्थापनविषयेऽपीति क्रमः । किव सर्वत्र शिवमन्दिरेषु या विष्णुमन्दिरेषु स्थापितानां प्रधानदेवबेराणामेव वार्षिकोत्सवादिकं विभवानुसारि कल्पनीयमित्यादिको विषयः पूजाक्रमश्च शैवागमपाश्चरात्रागम वैखानसागमादिषु
द्रष्टव्य इति ॥