Apbhramsa Pathavali

Author(s): Madhusudan Chimanlal Modi
Publisher: Gujarat Varnacular Society

Page 313

रचयिता प्रख्यात आचार्य हरिभासूरि उद्योतनना विद्यागुरु हता. उद्योतनना गुरु अने तेमनी परंपरानुं मुख्य निवासस्थान भिन्नमाल नामे नगर हतुं. उद्योतन लखे छे के ते समये गूर्जरदेशने जैनमुनिओए देवमंदिरो बंधावी रम्य बनाव्यो हतो. जाबालिपुर (जालोर ए जोधपुर राज्यना दक्षिण भागना एक जिल्ला- मुख्य स्थान छे ) त्या उद्योतनना गुरु वीरभद्र-आचार्य ऋषभजिननुं एक मंदिर बंधाव्युं इतुं. त्यां रही तेणे"चैत्र कृष्णपक्षनी चतुर्दशीना दिवसे भव्यजनोने बोध करनारी आ कथा पूर्ण करी.” "शककालनां सातसो वर्ष व्यतीत थवामां मात्र एक दिवस न्यून हतो ते दिवसे अपराह्नवेळाए आ कथा समाप्त थई छे."
उद्योतनसूरिनी कुवलयमालाकथा भाषानी दृष्टिए अति उपयोगी ग्रंथ छे. उद्योतनसूरिना काळमां संस्कृत, प्राकृत अने अपभ्रंश ए त्रणे साहित्यभाषा तरीके एक पंक्तिए गणाती भाषा हती:
आयण्णिऊण य चिंतियं णेण-' अरे कयलीए उण भासाए एणं उल्लवियइ केणावि किंपि । हूं अरे, सक्कअं ताव ण होइ, जेण तं अणेयपयसमासणिवाउवसग्गविभत्तिलिंगपरिअप्पणाकुघियप्पसंगदुग्गमं दुज्जणहिययं पिव विसमं ।
इमं पुण एरिसं । ता कि पाययं होज्ज । हूं । तं पि णो जेण तं सकलकलाकलावमालाजलकल्लोलसंकुलं लोयवृत्तंतमहोअहिमहापुरिसमहणुग्गयामयणीसंदबिंदुसंदोहं संघडिएक्केक्कमवपणपयणाणारूवविरयणासहं सज्जणवयणं पिव सुहसंगयं ।
एयं पुण ण सुट्टु । ता किं अवहसं होहिइ । हूं। तं पि णो जेण सक्यपाययउभयसुद्धासुद्धपयसमतरंगरंगंतवग्गिरं णवपाउस. जलयफ्वाहपूरपव्वालियगिरिणइसरिसं समविसमं पणयकुवियपियपणइणिसमुल्लावसरिसं मणोहरं ।
एयं पुण ण सुट्ठ । किं पुण होहिइ ति चिंतंतयेण पुणा समायण्णिअं । अरे अस्थि चउत्थी भासा पेसाया ता पुण इमा होहि त्ति । ( ताडपत्रप्रती-पत्र ५७-५८.) ___ उपरना अवतरणमा अपभ्रंशनुं संस्कृत अने प्राकृतनी साथे स्थान तो हतुं एटलं ज नहि पण उद्योतनना हृदयमां तेनुं स्थान संस्कृत, प्राकृत अने पैशाची करतां य उंचे आसने हतुं, ते तेना अत्यन्त श्लाघापूर्ण वचनो कही बतावे छे.