Chatvara Karmgranth

Author(s): Chaturvijay
Publisher: Atmanand Jain Sabha

Page 253

२०६ देवेन्द्रसूरिविरचितखोपज्ञटीकोपेतः
[ गाथा करेंतेण सलागापल्लो सलागाणं भरिओ, कमागतो अणवट्टियओ वि । तओ सलागापल्लो सलागं न पडिच्छइ त्ति काउं सो चेव उक्खित्तो निट्टियट्टाणाओ परओ पुबक्कमेण पक्खित्तो निहिओ य, तओ पडिसलागापल्ले पढमा सलागा छूटा । तओ अणवडिओ उक्खित्तो निट्ठियहाणाओ परओ पुधक्कमेण परिश्वत्तो निटिओ य, तओ सलागापल्ले सलागा परिवत्ता । एवं आण्णेणं अण्णेणं अणवट्टिएण आरिक्कनिक्किरतेणं जाहे पुणो सलागापल्लो भरिओ अणवढिओ य, ताहे पुणो सलागापल्लो उक्खित्तो पक्खित्तो निटिओ य पुबक्कमेण, ताहे पडिसलागापल्ले बिइया पडिसलागा छूटा । एवं आइरणनिक्किरणेण जाहे तिन्नि वि पडिसलागसलागअणवट्ठियपल्ला य भरिता ताहे पडिसलागापल्लो उक्खित्तो पक्खिप्पमाणो निटिओ य ताहे महासलागापल्ले पढमा महासलागा छूढा, ताहे सलागापल्लो उक्वित्तो पक्खिप्पमाणो निटिओ य ताहे पडिसलागापले सलागा परिवत्ता । ताहे अणवडिओ उक्वित्तो पक्वित्तो य ताहे सलागापल्ले सलागा पत्रिखत्ता । एवं आदरणनिकिरणकमेण ताव काय जाव परंपरेणं महासलाग पडिसलाग सलाग अणवट्ठियपलो य चउरो वि भरिया, ताहे उक्कोसमइच्छियं । इत्थ जावइया अणवट्टियपल्लसलागापल्लपडिसलागापल्लेग य दीवसमुद्दा उद्धरिया, जे य चउपल्लट्रिया सरिसवा एस सबो वि एतप्पमाणो रासी एगरूवूणो उक्कोसयं संखिजयं हवइ । जहण्णुक्कोसट्टाणमझे जे ठाणा ते सबै पत्तयं अजहण्णमणुक्कोसया संखिज्जया भणियबा । सिद्धंते य जत्थ जत्थ संखिज्जयगहणं कयं तत्थ तत्थ सवं अजहन्नमणुकोसयं दबं । एवं संखेजगे परुविए सीमो पुच्छइ-भगवं! किमेएणं अणवट्टियपल्लसलागपडिसलागाईहि य दीवसमुदुद्धारगहणेण य उक्कोससंविजपरूवणा किज्जइ ? गुरू भणइ नत्थि अन्नो संखिजगम्स फुडयरो पावणोवाओ त्ति (पत्र १११ ) ॥ ७७ ॥
भृतः, क्रमागतोऽनवस्थितोऽपि । ततः शलाकापल्यः शलाकां न प्रतीच्छति इति कृत्वा स एवोत्क्षिप्तो निष्ठितस्थानात् परतः पूर्वक्रमेण प्रक्षिप्तो निष्ठितश्च, ततः प्रतिशलाकापल्ये प्रथमा शलाका क्षिमा ततोऽनवस्थित उत्क्षिप्तो निष्तिस्थानात परतः पूर्वक्रमेण प्रक्षिप्तो निष्ठितश्च, ततः शलाकापल्य शलाका प्रक्षिप्ता । एवमन्येनान्यन अनवस्थितेन आकिरणनिकिरणेन यदा पुनः शलाकापल्यः भृतोऽनवस्थितश्च, तदा पुनः शलाकापल्य उत्क्षिप्तः प्रक्षिप्तो निष्टितश्च पूर्वक्रमेण, तदा प्रतिशलाकापल्ये द्वितीया प्रतिशलाका क्षिप्ता । एवं आकिरणनिस्किरणेन यदा त्रयोऽपि प्रतिशलाकाशलाकानवस्थितपल्याश्च मृताः तदा प्रतिशलाकापल्य उतिक्षप्तः प्रक्षिप्यमाणो निष्ठितश्च तदा महाशलाकापत्ये प्रथमा महाशलाका क्षिप्ता, तदा शलाकापत्य उक्षिप्तः प्रक्षिप्यमाणो निष्टितश्च तदा प्रतिशलाकापस्ये शलाका प्रक्षिप्ता । तदाऽनवस्थिन उत्क्षिप्तः प्रक्षिप्तश्च तदा शलाकापल्ये शलाका प्रक्षिप्ता । एवं आकिरणनिष्किरणक्रमेण तावत् कत्तव्यं यावत् परम्परया महाशलाका प्रतिशलाका शलाकाऽनवस्थितपल्यथ चत्वारोऽपि मृताः तदोकृष्टं अतिक्रान्तम् । अत्र यावन्तोऽनवस्थितपल्यशलाकापल्यप्रतिशलाका. पल्यैश्च द्वीपसमुद्रा उद्धृताः, ये च चतुष्पल्यस्थिताः सर्पपा एष सर्वोऽपि एतत्प्रमाणो राशिरेकरूपोन उत्कृष्टकं सल्यानकं भवति । जघन्योकृष्टस्थानमध्ये यानि स्थानानि तानि सर्वाणि प्रत्येक अजघन्यानुत्कृष्टानि सख्यातकानि मणितव्यानि । सिद्धान्ते च यत्र यत्र सधयग्रहणं कृतं तत्र तत्र सर्व अजघन्यमनुत्कृष्ट द्रष्टव्यम् । एवं सङ्ख्यातके प्ररूपिते शिष्यः पृच्छति-भगवन् ! किमेतेनानवस्थितपल्यशलाकाप्रतिशलाकादिभिश्च द्वीपसमुद्रोद्धारग्रहणेन चोत्कृष्टस वयातकप्ररूपणा क्रियते ? गुरुर्भणति-नास्त्यन्यः सङ्ख्येयकस्य स्फुटतरः प्ररूपणोपाय इति ॥ १ एष समप्रोऽपि पाठः अनुयोगद्वारचूर्णौ ७९ तमे पत्रेऽप्यस्ति ।।