________________
આપ્તવાણી-૩
૨૮૭
૨૮૮
આપ્તવાણી-૩
હોય તો મારી સામે નીચે બેસાડું, નહીં તો ઊંચે બેસાડું. લોકમાન્યને વ્યવહાર કહ્યો અને મોક્ષમાન્યને નિશ્ચય કહ્યો, માટે લોકમાન્ય વહેવારને તે રૂપે ‘એકસેપ્ટ’ કરવો પડે. અમે ઊઠીને એમને ના બોલાવીએ તો તેમને દુઃખ થાય, તેની જોખમદારી અમારી કહેવાય.
પ્રશ્નકર્તા : મોટા હોય તેને પૂજ્ય ગણાય ખરું.
દાદાશ્રી : મોટા એટલે ઉંમરમાં મોટા એવું નહીં, છતાં માજી મોટાં હોય તો એમનો વિનય રખાય, અને જ્ઞાનવૃધ્ધ થયાં હોય તેમને પૂજ્ય ગણાય.
સત્સંગમાંથી અમે ઘેર ટાઇમસર જઇએ. જો રાત્રે બાર વાગે બારણું ખખડાવીએ તો એ કેવું દેખાય ? ઘરનાં મોઢે બોલે, ‘ગમે ત્યારે આવશો તો ચાલશે.” પણ તેમનું મન તો છોડે નહીં ને ? એ તો જાતજાતનું દેખાડે. આપણાથી એમને સહેજ પણ દુઃખ કેમ અપાય ? આ તો કાયદો કહેવાય ને કાયદાને આધીન તો રહેવું જ પડે. બે વાગે ઊઠીને ‘રિયલ’ની ભક્તિ કરીએ તો કોઇ કંઇ બોલે ? ના, કોઇ ના પૂછે.
વ્યવહારને જુઓ. શુધ્ધ વ્યવહારમાં નિશ્ચય શુધ્ધ ઉપયોગ હોય.
કૃપાળુદેવે કહ્યું : ‘ગચ્છમતની જે કલ્પના તે નહીં સદ્ વ્યવહાર.”
બધા સંપ્રદાયો એ કલ્પિત વાતો છે. તેમાં સદ્ વ્યવહારે ય નથી, તો પછી ત્યાં શુદ્ધ વ્યવહારની વાત શી કરવી ? શુદ્ધ વ્યવહાર એ નિર્અહંકારી પદ છે, શુદ્ધ વ્યવહાર એ બિનહરીફ છે. આપણે જો હરીફાઇમાં ઊતરીએ તો રાગદ્વેષ થાય. આપણે તો બધાને કહીએ કે તમે
જ્યાં છો ત્યાં જ બરોબર છો. ને તમને જો ખૂટતું હોય તો અહીં અમારી પાસે આવો. આપણે અહીં તો પ્રેમની જ લ્હાણી હોય, કોઇ ઠેષ કરતો આવે તો ય પ્રેમ આપવો.
ક્રમિકમાર્ગ એટલે શુધ્ધ વ્યવહારવાળા થઇ શુધ્ધાત્મા થાઓ અને અક્રમ માર્ગ એટલે પહેલાં શુધ્ધાત્મા થઇને પછી શુધ્ધ વ્યવહાર કરો. શુધ્ધ વ્યવહારમાં વ્યવહાર બધો ય હોય, પણ તેમાં વીતરાગતા હોય. એક-બે અવતારમાં મોક્ષે જવાના હોય ત્યાંથી શુદ્ધ વ્યવહારની શરૂઆત થાય.
શુધ્ધ વ્યવહાર સ્પર્શે નહીં તેનું નામ ‘નિશ્ચય' ! વ્યવહાર એટલો પૂરો કરવાનો કે નિશ્ચયને સ્પર્શે નહીં, પછી વ્યવહાર ગમે તે પ્રકારનો હોય.
ચોખ્ખો વ્યવહાર ને શુધ્ધ વ્યવહારમાં ફેર છે. વ્યવહાર ચોખ્ખો રાખે તે માનવધર્મ કહેવાય અને શુધ્ધ વ્યવહાર તો મોક્ષે લઈ જાય. બહાર કે ઘરમાં વઢવાડ ના કરે તે ચોખો વ્યવહાર કહેવાય અને આદર્શ વ્યવહાર કોને કહેવાય ? પોતાની સુગંધી ફેલાવે છે.
આદર્શ વ્યવહાર અને નિર્વિકલ્પ પદ એ બે પ્રાપ્ત થઇ જાય પછી રહ્યું શું ? આટલું તો આખા બ્રહ્માંડને ફેરફાર કરી આવે.
શુદ્ધ વ્યવહાર : સ૬ વ્યવહાર
પ્રશ્નકર્તા : શુદ્ધ વ્યવહાર કોને કહેવો ? સદ્ વ્યવહાર કોને કહેવો ?
દાદાશ્રી : “સ્વરૂપ’નું જ્ઞાન પ્રાપ્ત થયા પછી જ શુદ્ધ વ્યવહાર શરૂ થાય, ત્યાં સુધી સદ્ વ્યવહાર હોય.
પ્રશ્નકર્તા : શુધ્ધ વ્યવહાર ને સદ્ વ્યવહારમાં ફેર શો ?
દાદાશ્રી : સદ્ વ્યવહાર અહંકારસહિત હોય ને શુધ્ધ વ્યવહાર નિર્અહંકારી હોય. શુધ્ધ વ્યવહાર સંપૂર્ણ ધર્મધ્યાન આપે અને સદ્ વ્યવહાર અલ્પ અંશે કરીને ધર્મધ્યાન આપે.
જેટલા શુધ્ધ વ્યવહાર હોય તેટલો શુદ્ધ ઉપયોગ રહે. શુધ્ધ ઉપયોગ એટલે ‘પોતે’ જ્ઞાતાદ્રષ્ટા હોય, પણ જુએ શું ? તો કે', શુધ્ધ
આદર્શ વ્યવહારથી મોક્ષાર્થ સધાય !
દાદાશ્રી : તારો વ્યવહાર કેવો કરવા માંગે છે ? પ્રશ્નકર્તા : સંપૂર્ણ આદર્શ.
