________________
માધચંથમાળા તત્વની ચર્ચામાં લિજજતને અનુભવ થતું નથી. અથવા તે ભજન કે ભાવનામાં બેસે છે, તે મૃગની ચપળતાથી ચારે બાજુ નેત્રે ફેરવ્યા કરે છે અને કેણ આવ્યું છે? કેણ નથી આવ્યું? કેણે કેવાં કપડાં પહેર્યા છે? કેણે કેવાં અલંકાર ધારણ કર્યા છે ? અને કેણું શું કરી રહ્યું છે?” તે જોયા કરે છે; પણ ભજન કે ભાવનાને મર્મ ગ્રહણ કરતે નથી. અથવા તે કીર્તન કે કથા સાંભળવા જાય છે, તે પહેલી જગ્યા મેળવવા માટે ધક્કામુક્કી કરે છે, કેઈના હાથપગ અડી જાય તે ઘંઘાટ મચાવે છે, શ્રેતાઓ સાથે વિવિધ પ્રકારની વાત કરે છે અને પિતાનું ડહાપણુ દર્શાવવા ભળતા જ સવાલે પૂછીને આખું વાતાવરણ ડહોળી નાખે છે, પણ કીર્તન કે કથાને એકચિત્તે સાંભળતું નથી. અથવા તે વ્યાખ્યાન-વાણી સાંભળવા જાય છે તે ભીંત કે થાંભલાને અઢેલીને બેસવાનું પસંદ કરે છે, મનમાં આહટ્ટ-દેહદ્ વિચાર કરે છે, વારંવાર બગાસાં ખાય છે અને નિરાંતે નસકોરાં બેલાવવા લાગે છે, પણ શાસ્ત્રનું શ્રવણ ઉમંગથી કરતું નથી, અથવા તે તત્વની ચર્ચા કરવા લાગે છે તે જલદી આવેશમાં આવી જાય છે, શીધ્ર ગુસ્સે થઈ જાય છે, પિતાને કકકો ખરે કરવાની જીદ પકડે છે અને ઝઘડે કરીને ઊભો થઈ જાય છે.
જ્યાં રસ ન હોય, રુચિ ન હોય કે સત્ય જાણવાની જિજ્ઞાસા ન હોય ત્યાં બીજું શું બને ? આવા આત્માએ
આંખનું કાજળ ગાલે ઘસે ” તેમાં નવાઈ નથી કે “રામજીને સાતસે અને અભયરામને ત્રીશ” રૂપિયા આપે તેમાં કઈ આશ્ચર્ય નથી.
