________________
ધમધ-ગ્રંથમાળા : ૨૮ : ન માગવા?” આમ કપિલની તૃષ્ણા વધતી જ ગઈ અને આખરે તેણે રાજાનું આખું રાજ્ય માગી લેવાનો નિર્ણય કર્યો. બે માસાથી શરુ થયેલી તૃષ્ણ આખા રાજ્યને આંબી ગઈ ! પણ તે જ વખતે તેને એક શ્લેક યાદ આવ્યું , “ઘg વીવિતપુ, ત્રીજું વાહાકુI ___ अतृप्ताःप्राणिनः सर्वे, याता यास्यन्ति यान्ति च ॥"
“ધન, જીવિતવ્ય, સ્ત્રી અને આહારને વિષે અતૃપ્તિ અનુભવનાર સર્વે આત્માઓ (ખાલી હાથે) ગયા જાય છે અને જશે.”
અને તેની દષ્ટિમાં ભારે પરિવર્તન થયું. તે વિચાર કરવા લાગેઃ “મારે આખું રાજ્ય શા માટે જોઈએ? શું અર્ધાથી ન ચાલે? પણ અધુંયે શા માટે જોઈએ? રાજકારભારમાં શું સુખ છે? એ તે એક પ્રકારને બેજે જ છે. ત્યારે કેડ સેનયા રોકડા જ માગું? પણ એટલી મેટી રકમને લઈને શું કરીશ? એમાંથી મારા ઉપગમાં તે બહુ થોડું ધન જ આવશે. ત્યારે પચાસ લાખ માગું? પચીશ લાખ માણું કે માત્ર લાખ સેનૈયાથી જ સંતુષ્ટ થાઉં? પણ લાખ સોનૈયા કેને કહે છે ? એ પણ ઘણું વધારે ગણાય, ત્યારે શું કરું? પચાસ હજાર માગું? પચીશ હજાર માગું? પાંચ હજાર માગું કે માત્ર હજારથી જ પતાવું! અરે જીવ ! તારે હજાર સોનૈયાની પણ શું જરૂર છે? એટલા સેનૈયા મળશે તે અભ્યાસમાં ચિત્ત ચેટશે નહિ અને મોજશેખ કરવાનું મન થશે, તેથી સુવાવડના ખર્ચ જેટલા માત્ર પાંચ સેનૈયા જ માગવા દે.” પરંતુ હૃદયે એ વાત પણ કબૂલ કરી નહિ. “સામા માણસે
