________________
સાતમું:
: ૬૫: શ્રા અને શક્તિ વગેરે જલજંતુરૂપ અખૂટ ભજન તૈયાર છે અને તેને આરેગનાર બગલા, સારસ, ચક્રવાક આદિ પક્ષીઓ છે, એથી અહીં કઈ જાતનું પુણ્ય થઈ રહ્યું છે, તેની કંઇ ખબર પડતી નથી!”
રાજાને ધનપાળની આ વાત રુચી નહિ. હવે નગર તરફ પાછા ફરતાં યજ્ઞને એક મંડપ આવ્યું. ત્યાં યજ્ઞસ્થભે કેટલાંક પશુઓને બાંધેલાં હતાં, જે ચિત્કાર કરી રહ્યાં હતાં. આ સાંભળીને રાજાએ પંડિતેને પૂછયું કે “આ પશુઓ શું કહે છે?”
પ્રત્યુત્તરમાં એક પંડિતે કહ્યું કે “આ પશુઓ એમ કહે છે કે–અમને બલિદાન માટે ડગલે ડગલે હશે, કારણ કે અમે તૃણભક્ષણથી ગભરાઈએ છીએ, અમારું પેટ ભરાતું નથી, અમને સમજદાર પુરુષો પણ “પશુ” કહીને તિરસ્કારે છે, અમે ક્ષુધા-તૃષ્ણાથી આકુળ થઈએ છીએ અને સ્ત્રી, માતા આદિને ભેદ પણ સમજતા નથી, માટે હે સ્વામી ! અમને સ્વર્ગમાં લઈ જાઓ એવી અમારી પ્રાર્થના છે.”
પછી ધનપાળને પૂછયું ત્યારે ધનપાળે કહ્યું કે “આ પશુઓ પિકાર કરીને એમ કહે છે કે–અમને સ્વર્ગના ભેગ ભિગવવાની ઈચ્છા નથી અને અમે તે માટે તમને પ્રાર્થના પણ કરી નથી. અમે તે નિરંતર તૃણનું ભક્ષણ કરીને સંતુષ્ટ રહીએ છીએ એટલે તમારાથી હણવાને માટે અયોગ્ય છીએ. જે તમારાવડે યજ્ઞને માટે મરાયેલાં પ્રાણીઓ અવશ્ય સ્વર્ગમાં જતાં હોય તે તમે તમારા માતા પિતા, પુત્ર અને બંધુ આદિને જ યજ્ઞ કેમ કરતા નથી?”
