Charitra Manorath Mala

Author(s): Mitranandsuri, Bhavyadarshanvijay
Publisher: Padmavijay Ganivar Jain Granthmala

Page 36

૩૫
चारित्रमनोरथमाला प्रेमप्रभा० कइये' त्यादि, कइया'त्ति पूर्ववत्, ‘पकप्प-पणकप्प-कप्पववहार-जीयकप्पाई' त्ति प्रकल्पसूत्रं-निशीथसूत्रं, पञ्चकल्पसूत्रं, कल्पंबृहत्कल्पसूत्रं, व्यवहारसूत्रं तथैव च जीतकल्पादिकं, आदिशब्देन श्राद्धजीतकल्पयतिजीतकल्प-महानिशीथादि ग्राह्यं, 'छेयसुयंति छेदश्रुतं, एतानि सर्वाणि छेदसूत्रनाम्ना प्रसिद्धानि तं श्रुतं 'सुयसारं ति श्रुतस्य सारभूतं विसुद्धसद्धो 'त्ति विशुद्धश्रद्धावानहं, विशुद्धश्रद्धां विनाऽस्य श्रुतस्य पठनेनात्मा न परिणतिमान् भवति, अपि तु अपरिणतोऽतिपरिणतो वा भवेदिति सम्भाव्यते। पढिस्सामित्ति अष्टविधज्ञानाचारस्य सुष्टुतया पालनेन पठिष्यामीत्यस्य मनोरथस्य गर्भः । अष्टविधज्ञानाचारस्य पालनं विना श्रुतस्य पठने ज्ञानस्य महती आशातना भवतीति महामहिमशालि-श्रीमहानिशीथसूत्रे लिखितमस्ति । छेदसूत्राणि तु रहस्यभूतानि बहुलतया प्रायश्चित्तविवेचकानि उत्सर्ग-अपवादप्ररूपकाणि, तानि तु गीतार्था
પ્રેમપ્રભાનો ભાવાનુવાદ:
હું પ્રકલ્પસૂત્ર, નિશીથસૂત્ર, પંચકલ્પસૂત્ર, બૃહત્કલ્પસૂત્ર, વ્યવહારસૂત્ર તથા જીતકલ્પસૂત્ર, શ્રાદ્ધજીતકલ્પ, મહાનિશીથાદિ છે શ્રુત- છેદગ્રંથો, કે જે શ્રતના સારભૂત છે; તેને વિશુદ્ધ શ્રદ્ધાવાળો થઈને ક્યારે ભણીશ?
વિશુદ્ધ શ્રદ્ધા વગર છેદગ્રંથો ભણવાથી આત્મા પરિણતિવાળો બનતો નથી. અપરિણત અથવા અતિપરિણતને છેદગ્રંથો ભણાવવાથી નુકશાન થાય
કાલ, વિનય, બહુમાન, ઉપધાન વગેરે આઠ પ્રકારના જ્ઞાનાચારના પાલન વિના જો જ્ઞાન ભણવામાં આવે તો જ્ઞાનની મોટી આશાતના થાય છે, એવું મહામહિમાવંત શ્રીમહાનિશીથસૂત્રમાં ફરમાવ્યું છે.
છેદ સૂત્રો શ્રુતના રહસ્યભૂત છે. ઉત્સર્ગ-અપવાદનું જ્ઞાન એમાં આપેલું છે અને ખાસ કરીને દ્રવ્ય-ક્ષેત્ર-કાળ-ભાવ-પુરુષ અને પ્રતિસેવના પ્રમાણે તેમાં વિવિધ પ્રાયશ્ચિત્ત બતાવવામાં આવ્યાં છે. આ છેદગ્રંથો- ગંભીર, પ્રિયધર્મી, દઢધર્મી, જ્ઞાનાચારના પાલનમાં ઉદ્યમી એવા યોગ્ય શિષ્યને જ