Charitra Manorath Mala

Author(s): Mitranandsuri, Bhavyadarshanvijay
Publisher: Padmavijay Ganivar Jain Granthmala

Page 52

૫૧
चारित्रमनोरथमाला तह पाणवत्तिया छटुं पुण धम्मचिंता ॥१॥ अस्या गाथाया व्याख्यावेयणेत्यादि, वेयण-क्षुधाया उपशमार्थं, आचार्यादीनां वैयावृत्त्यार्थं, ईर्यासमित्याः पालनार्थं, संयमपालनार्थं प्राणानां रक्षणार्थं धर्मध्यानस्थिरीकरणार्थं च । पुनः कीदृशोऽहमित्याह-' संजोयणविरहिओ 'त्ति संयोजनाविरहितः, संयोजनेति किम्मण्डल्याः पञ्च दोषाः सन्ति तेषु दोषेषु - अपरनाम्ना ग्रासैषणादोषेषु वा प्रथमो दोषः संयोजना। मण्डल्याः पञ्च दोषा अमी- संजोयणा पमाणे इंगाले धूमकारणे चेव । वसहिबहिरंतरे वा, रसहेउ दव्वसंजोगा ॥ १ ॥ अस्या गाथायाः पाठान्तरमिदंउवगरणे भत्तपाणे, सबाहिरब्धंतरा पढमा । संजोयणा पमाणे इंगाले धूमकारणे चेव ॥१॥ अस्या गाथाया व्याख्या यथा - 'संजोयणा' संयोजना स्वादवृद्ध्यर्थं क्षीरशर्करादिद्रव्याणामेकत्र करणं, संयोजना यदि वसत्या बहिः क्रियते सा बाहिरा, वसत्या अन्तः क्रियते साऽभ्यन्तरा । उपकरणविषये चोलपट्टकस्तदनुरूपौर्णिकसौत्रिककल्पेन सह योजयित्वा परिधाय च वसत्या अन्तर्बहिर्वा विहरति, एषा उपकरणसंयोजना १ | 'पमाणे 'त्ति आहारप्रमाणं, संयमयोगा यावता न सीदन्ति
આહાર કરવાનાં છ કારણો ઃ ૧. વેદના- ભૂખની વેદનાને શાંત કરવા માટે. ૨. વેયાવચ્ચ-આચાર્યાદિની ભક્તિ માટે. ૩. ઈર્યાસમિતિના પાલન भाटे. ४. संयमना पासन भाटे. प. द्रव्यप्राशनी रक्षा भाटे. ६. धर्मध्यानमां સ્થિર થવા માટે.
સંયોજના દોષરહિત એટલે કે- માંડલીના પાંચ દોષો(જેને ગ્રાસૈષણાના દોષો પણ કહેવાય છે)માંનો પહેલો દોષ સંયોજના છે.
:
માંડલીના પાંચ દોષો ઃ ૧.સંયોજના : સ્વાદની વૃદ્ધિ માટે દ્રવ્યો ભેગાં दुरीने जावां प्रेम }- दूधमां सार्डर, हाण साथै भात.... जे संयोना. से ઉપાશ્રયની બહાર ક૨વામાં આવે તે બાહ્યસંયોજના અને ઉપાશ્રયની અંદર સંયોજના કરવામાં આવે તે અત્યંતરસંયોજના કહેવાય. ઉપકરણ વિષયક સંયોજના-શ્રાવક જેમ નીચે-ઉપરનાં કપડાં વગેરેનું મૅચિંગ કરે, તેમ ચોલપટ્ટાને અનુરૂપ સુતરાઉ કપડો, કામળી વગેરેનું મૅચિંગ કરીને વસતીની અંદર કે બહાર ફરવું. ૨.પ્રમાણ ઃ આહારનું પ્રમાણ. સંયમના યોગો ન સિદાય તે રીતે