________________
ઈં
ગાથા ૫ મી
અવતરણકા
(ભાષા )—“ હવે ચતુષ્પવી'માં કહી છે માટે પૂર્ણિમા મારાધનીય છે. તે માટે પૂર્ણિમાને જ વિષે ચતુર્દશી થવી, નવમી તે। ચતુવી માં નથી. તે માટે સાતમમાં આઠમનું મનુષ્ઠાન કરવું પણ નામમાં કરવું નહિ, ” એવા જે મિત્રના વ્યામાહ તે રૂપ જનર—તાવ તેના નાશને માટે પ્રધાન ઔષધ રૂપ ગાથા કહે છે—
( ભાષા )— આશધ્યપણે પ્રસિદ્ધ એવીયે જે કલ્યાણકની નવમી તેને વિષે જે કારણથી સાંઠમનુ કન્ય કરતા નથી તે કારણથી આરાધ્યપણાના ભ્રમે કરી પૂર્ણિમાએ ચતુર્દશી માના છે ત્યાં કાંઈ અક્ષર ઢેખાતા નથી. હવે કોઈએક જિન વચન નહિ જાણતા એમ કહે કે ‘કલ્યાણુક નવમી તા ચતુષ્પવી માં કહી નથી, પૂર્ણિમા તા ચતુષ્પવી માં છે, તેટલા માટે પુનઃમમાં પાસા કરીએ પશુ કલ્યાણકની નામમાં ન કરવે,' તેના પ્રત્યે એમ કહીએ— ૨, ખાપડા ! જો કે એમ છે તા પણુ સાતમની અપેક્ષાએ કલ્યાણક નામ જ અધિક ખલવાન છે. બીજી' દૂષણ દેખાડે છે—‘જો ચૌદશ અને પુનમ બન્ને તિથિ આરાધવી માના છે તે તમારે લેખે પૂર્ણિ માનું જ આરાધવું હાય પણ ચૌદશનું આરાધનું ન થાય. તત્ત્વને નહિં જાણુતા થકા વતી એમ કહે—જેમ અમારે ક્ષીણુ ચૌથનુ` આરાધન નથી તેમ તમારે પણ પૂનમ ત્રુટે કયા પ્રકાર? (અર્થાત્ તમારે પણુ ક્ષીણુ પુનમે પૂર્ણિમાનુ આરાધન નહિ થાય.) તેને એમ કહીએ— રે, બાપડા ! ચૈાદર્શને દહાડે ચાઢશ અને પુનમ એહુ તિથિ છે. એટલા માટે ચાદરે જ પુનમ આરાધી-ખારાધાઈ છ એમ ગાથાના અથ થયા. ૫
""
અવતરણિકા
हवइ दीधुं जे औषध तेहनु रिषे ( खे) वमम हुईं एहवुं जाणीनइ तेह नइ माहिं राष ( ख )वा काइ रसांगरूप गाथा कहीइ छइ :
આ વસ્તુ ત્યારે જ બને કે જ્યારે ચૌદશ વિગેરેના ક્ષયે તેરસ વિગેરેના ષિત ક્ષયના ભાગ્રહ છેાડી દેવામાં આવે. આ મહાશયા પાતાતા ઉપયુક્ત લખાણના પાતે વિચાર કરીને જે તિથિ મારાધનાના અભિનિવેશમય *પિત રાહ પડે તા અમારૂં માનવું છે જૈન સમાજમાં સલગતા તિથિ કલહ આજે શમી જાય. અત્રે શ્રી પ્રવચન પરીક્ષાનું ક્રૂરમાન ધ્યાનમાં રહે કે દક્ષીણ તિથિની આરાધનામાં તેના સ્વતંત્ર સૂર્યોંદય અપેક્ષિત નથી, પૂર્વ તિથિના સૂર્યોદય જ તેના સાધક છે, કેમકે સોણુ તિથિની સમાપ્તિ પણ તેજ દિવસે છે.
૭ ખાલાવમાધારના પણ આ સ્પષ્ટ વિધાનથી એ દિવા જેવું સમજી શકાય તેમ છે સયવૃતિ પ્રસંગે જોડીમાં પૌને સાથે જ રાખવાની વાત જેઓ કરે છે તે કેવલ ઉપજાવી કાઢેલી અર્થહીન વાત છે. જીએ શ્રી તત્ત્વતર’ગિણી ટીકાના આધારભૂત મૂળાક્ષર) પણ આ રહ્યાઃ—
૨
