________________
થે પર્યુષણ અને પખીએ ચોમાસું કરવું એવી તીર્થંકરની આજ્ઞા છે કિંવા નથી, એ જે સરહ તેને જે કાંઇ કર તેને ઉદેશીને બીજી ગાથાનો અર્થ કહે છે “લ ૦ા' “જે માટે “વાયત પુ” ઈત્યાદિક પાઠ શ્રી કલ્પસૂત્રને વિષે કહ્યો છે અને તેની “સંદેહ વિષૌષધી” એ નામે જે ટીકા તેને વિષે એ આલાવાને અર્થ વખાણવ્યાખ્યા કરી છે. હવે એથે પર્યુષણ અને ચૌદશે ચોમાસું એવું જે પૂર્વે કહ્યું તેના સંવાદને માટે કપસત્રનો આલા લખીએ છીએ – "वायणंतरे पुण अयं नवसयतेणकुउए संवच्छरे काले गच्छइ इति दीसइ "।
એ શ્રી કલ્પસૂત્રને પાઠ, એને અર્થ લખીએ છીએ-નવસ ત્રાણું એટલા કાલે પાંચમનું ચેાથે પર્યુષણ પર્વ પ્રવર્તે છે ' ઈત્યાદિ એ અક્ષરને અનુસાર પંચમીથી ચાલે પષણ પવન્યું. વલી તે જ ટીકાને વિષે કહ્યું છે–
ભગવાન કાલકસૂરિજીએ શાતવાહન રાજાપ્રમુખસંધના આગ્રહથી પર્યુષણ એથે અને માસી ચૌદશે કરી ૧૫ શ્રી ચતુર્વિધ સંઘે પખીને દિવસે નવસે ત્રાણું વર્ષ માસી પ્રતિક્રમણ કર્યું, તે આચરણ પ્રમાણ છે. રા
ઈત્યાદિક તીર્થોદગારિક પ્રમુખ જે ગ્રંથ તેને વિષે કહ્યું છે. હવે કોઈ એક એમ કહે કે-“તીર્થકરે તે પષણ પાંચમે અને ચોમાસું પૂનમે કર્યું તે કારણ આપણે પણ તેમજ કરીએ.' એમ જે કહે તેને એમ કહીએ-રે બાપડાઓ! તીર્થકરની આજ્ઞા જ માનવી, પણ કર્તવ્ય કરવું નહિ. જે તીર્થકરનું કર્તવ્ય જ કરો છો તે હરણ અને મુહપતિ તેનું ગ્રહવું અને પ્રતિક્રમણનું કરવું ઇત્યાદિક કર્તવ્ય શા માટે કરે છે? કારણ તીર્થકરે એટલા પ્રકાર કર્યા નથી તો તમે એટલાં વાનાં શા માટે કરે છે? અને શાસ્ત્રને વિષે આજ્ઞા જ માનવી કહી છે, પણ તીર્થકરનું કર્તવ્ય કર્યું નથી.' અને જે કઈ ચોમાસું પૂનમે માને છે તેને આશાનું વિરાધકપણું અણુવું. કારણ ઠાણાંગને વિષે દશવિધ સામાચારીમાં તથાકાર સામાચારી કહી છે. તથાકાર સામાચારીને અર્થ કહીએ છીએ-તથાવિધ જે આચાર્ય તેની આજ્ઞાનું તહત્તિ કરીને માનવું તે તથાકાર સામાચારી કહીએ. તે તમે વિચારે યુગપ્રધાન શ્રી કાલિકાચાર્ય તેની
૧. “આ સ્થલે શ્રી પર્વતિથિ પ્રકાશ પૃ. ૧૮૯થી ૧૯૮ અને પૃ. ૨૧૪ થી ૨૧૮ વિચારવાં. શ્રી તીર્થકર ભગવાને કર્યું તેમ કરવાનો આગ્રહ ધરાવવો બેટ છે. જે કરણીય છે તે સર્વ તેમની આજ્ઞામાં આવી જ જાય છે. આથી પણ સમજાશે કે પાંચમ-પુનમને આગ્રહ ૫કી ચોથ-સૌને વિરાધનારા શ્રી તીર્થકર ભગવાનની આજ્ઞા અને આચરણું ઉભયને લોપ કરનારા ઠરે છે.
૧૭ તથાાર સામાચારી તથાવિધ આચાર્યની આજ્ઞા આદિને માનવાનું ફરમાવે છે. વર્તમાનમાં પુનમ વિગેરેની લય–વૃતિએ તેરસ વિગેરેની ક્ષય-વૃદ્ધિ કરવાની પ્રવૃત્તિ પૂ આ. શ્રીવિજયદેવસૂરિજીના નામે ચઢાવવાને જે કેટલા તરફથી પ્રયાસ થાય છે તે છલકપટથી ભરેલા છે. એટલા જ માટે તિષિચર્ચામાં નિમાયેલા પુનાના વિદ્વાન લવાદ પી. એલ. વૈદ્યને પિતાના નિર્ણયમાં એવાં પાનાં અને મતપત્રકાને
આભાસ એટલે કે ગેરપૂરવાર જણાવવાં પડયાં છે. એટલે સ્પષ્ટ છે કે પૂર્વાચાર્યોની યાત્રા પ્રવૃત્તિને દૂષિત કરનારી સાવા પોષાક વત'માનની કહેવાતી અલાપ્રિય પ્રવૃત્તિને મારા નાના ખપી આત્માઓએ જેમ સર્વથા વર્જી છે તેમ અન્ય પણ ખપી આત્માઓએ તુ વઈ જ દેવી જોઇએ.
