________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
( જડ દ્રવ્ય ચતુ કે હા કે કર્તા ભાવ નહિં, સર્વ પ્રદેશ
કે વૃત્તિ વિભિન્ન કહી. ચેતન દ્રવ્યને હેકે સકલ પ્રદેશે મિલે, ગુણ વર્ણના વતે છે કે વસ્તુને સહજ બલે. ૩.
અ–ધમસ્તિકાય અધર્માસ્તિકાય આકાશાસ્તિકાય અને પુદગલાસ્તિકાય, એ ચાર જડ દ્રવ્યમાં કર્તાપણું નથી, કારણ? તેઓના સર્વ પ્રદેશ એકઠી મલીને કાર્ય કરતા નથી. પરંતુ ભિન્ન ભિન્ન પ્રદેશ જૂદું જુદું કાર્ય કરે છે, ભિન્નવૃત્તિ હોવાને લીધે તે જડ દ્રવ્ય ચતુષ્કમાં કતૃત્વ હેઈ શકે નહિં, અને કાલ દ્રવ્ય તે ઔપચારિક દ્રવ્ય છે. જીવદ્રવ્યને સ્વભાવજ એ છે કે તેના દરેક પ્રદેશે અનંત ગુણ-અવિભાગ (પર્યાય) છે. તે સર્વ ગુણાવિભાગો એકત્ર મલીને સામુદાયિક કાર્ય કરે છે. એમ થવું તે વસ્તુને સહજ સ્વભાવ છે. સંકર સહકારી છેકે સહેજે ગુણવતે, દ્રવ્યાદિક પરિ
તિ હેકે ભાવે અનુસરત, દાનાદિક લબ્ધિ હોકે ન હવે સહાય વિના, સહકાર અકંપે કે ગુણ નિવૃત્તી ધના. ૪.
અર્થ–બે વિરૂદ્ધ ધર્મ (ભાવ) ને એક સ્થાનમાં સમાવેશ (પ્રાપ્ત) થાય તે “શંકર” કહેવાય. ત્યારે અહિં તે અનેક પર્યાયે ભિન્ન સ્વભાવવાળા છતાં અન્ય સહજ સ્વભાવે સહકારક મદદગાર બને છે. જ્યારે અનંતગુણ અવિભાગ (પર્યાયે) મલીને એક કાર્ય કરે છે તે ગુણ કહેવાય છે. જ્ઞાનદર્શન પ્રમુખ અકેક
For Private And Personal Use Only
