________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
(૧૨૯) દિક નાસ્તિપણે વધુમાં રહેલ છે. એમ અસ્તિ-નાસ્તિની સપ્તભંગી થવા પામે છે. યાદસ્તિ સ્યાદ્ નાત્િ સ્વાદુ અવતર્યા એ ત્રણે ભાંગા સકલાદેશી છે બાકીના ચાર ભાંગી વિકલાદેશી છે. એનું વિશેષ સ્વરૂપ સપ્તભંગી તરંગિણી વગેરે શાસ્ત્રમાંથી સમજવા યોગ્ય છે.
સિદ્ધ પરમાત્માનું સ્વરૂપ કહે છે अशरीरा जीव घणा, उपउत्ता दसणेय नाणेय, सागार मणागारं, लक्खण मेयं तु सिद्धाणं. ४२
અર્થ–શરીર રહિત આત્મ પ્રદેશના ઘનવાલા, અને જ્ઞાન દર્શનના ઉપગવાલા સિદ્ધ પરમાત્માઓ હેય છે. સંક્ષેપતઃ સિદ્વિનું લક્ષણ સાકાર અને અનાકાર ઉપગિપણું, અર્થાત સિદ્ધ પરમાત્માને ઉપગ (જ્ઞાન દર્શન) સાકાર અને અનાકાર હોય છે. તેમને પ્રથમ સમયે જ્ઞાન અને બીજે સમયે દર્શન હોયસમયાંતર ઉપગ હોય.
જ્ઞાન અને દર્શન ઉપયોગ કહે છે– नाणमि देसणमिय, एतो एगयरंमी उवउत्ता; सबस्स केवलिस्स, जुगवं दो त्यि उवओगा. ४३
અર્થ–સિદ્ધ પરમાત્માએ એક સમયમાં જ્ઞાનોપયોગ કિંવા દશને પગમાંથી એક ઉપગવાલા-જ્ઞાને પગવાલા અને થવા દર્શને પગવાલા હોય છે. સર્વ કેવલિઓને યુગપત એક સમયમાં બે ઉપગ નહેચ, કે સમયાંતર ઉપગ અને સુગ પત ઉપગ વિષયમાં આચાર્યોને મતભેદ છે,
For Private And Personal Use Only
