________________
૫૮
રત્નમંજૂષા જિનશાસનમાં ધર્મરૂપી વૃક્ષનું મૂળ વિનય છે. મહાત્મા વિનયવંત હોય. વિનયરહિતને ધર્મ ક્યાંથી હોય અને તપ પણ
ક્યાંથી હોય? [વિનયદ્વાર] . २१२ विणओ आवहइ सिरि, लहइ विणीओ जसं च कित्तिं च।
न कयाइ दुविणीओ सकजसिद्धिं समाणेई ॥३४२॥ વિનય સંપત્તિને પ્રાપ્ત કરાવે છે. વિનયવંત ચારે દિશામાં કસરતો યશ અને એક દિશામાં પ્રસરતી કીર્તિ મેળવે છે. વિનયરહિત પોતાનાં કાર્યોની સિદ્ધિ ક્યારેય પામતો નથી. २१३ जह जह खमइ सरीरं, धुवजोगा जहा जहा न हायति ।
હમવશ્વમો મેં વિનો વિવિત્તયા ફેરિત્રમો એ ર૪રૂ
જેટલું શરીર સહન કરે અને જેટલું પ્રતિક્રમણ આદિ નિત્ય ક્રિયાઓમાં હાનિ ન થાય તે રીતે તપ કરવું. એમ કરવાથી ઘણાં કર્મોનો ક્ષય થાય છે. “આત્મા જુદો છે, દેહ જુદો છે' એવી અન્યત્વભાવના થાય છે અને ઈદ્રિયો વશમાં આવે છે. [તપઢાર) २१४ जइ ता असक्कणिजं न तरसि काऊण तो इमं कीस ।
अध्यायत्तं न कुणसि संजमजयणं जईजोगं ॥ ३४४॥
હે શિષ્ય ! જો તું તપ-પ્રતિમા આદિ દુષ્કર આરાધના કરી શકતો ન હોય, તો વર્તમાન કાળમાં સાધુ કરી શકે એવી સમિતિ - કષાય-નિગ્રહ આદિ ચારિત્રની જયણા કેમ નથી કરતો? [શક્તિદ્વાર]