________________
ત્યાર પછી ક્રમે આત્માની શુદ્ધ પવિત્ર દિશાને સમજે. યાદ કરે. અને તે માટે અનેક પવિત્ર 'મહાપુરૂષોનાં જીવન ચરિા તપાસે. આત્માની વિશુદ્ધતા સમજી તેજ પ્રમાણે આત્મારા વિશુદ્ધતા અનુભવે. આ આત્મ વિશુદ્ધતામા તમે પોતે જ છે અથવા તે વિશુદ્ધતા તેજ તમારે સત્ય સ્વરૂપ છે તે મેળવે તે વિશુદ્ધતા એવી રીતે અનુભકે ફરી વ્યુત્થાન દશા નજ પામે તેમાથી ખસી, ફરી પાછી નીચા ન આવે, તો અહીં જ ક્વનમુક્ત દશા અનુભવશો અને પરિપૂર્ણ કર્મ ક્ષય થતાં શાશ્વત સિદ્ધ સ્વરૂપે થઈ રહેશો
આ પર્વના મહાપુને બેધ છે. કૃપાળું મહાત્માએ તે વિષે અનેક ત્ર લખી આપણને બેધે છે. પૂર્વાચાર્ય પ્રણત તે મહેલા અનેક ગ્રંથાસા આ યોગશાસ્ત્ર એક ગ્રંથ છે,
આ ગ્રંથ વાચવા ભણવાના અધિકારી, સુખને ઈછનાર દરેક પ્રાણું છે. તથાપિ સત્ય સુખને મેળવવા પ્રવૃત્તિ કરનારાઓ, આ ગ્રંથના મુખ્ય અધિકારી ગણી શકાય પશુ, પક્ષી વિગેરેની માફક આહાર, નિદ્રા, ભય અને મિથુનાદિ ઇન્દ્રિયોના વિરેનેજ મેળવવા ઇચ્છનાર, આ ગ્રંથના અધિકારી થતા નથી,
અધિકારીઓએ ગ્રંથના વિષયનુ મનન કરી, તે સાધ્ય કરવા સાધક બનવાનું છે, અને તેમ કરી લેખકના પ્રયાસને સફળ કરવાને છે.
ગ્રંથકાર મહાશય, કળીકાળ સર્વજ્ઞ શ્રીમાન હેમચંદ્રાચાર્યે આ ગ્રંથ કુમારપાળ મહારાજાની પ્રાર્થનાથી બનાવ્યા છે. તે વિષે અંત્યના કાવ્યની ટીકામા આચાર્યશ્રી પોતે જણાવે છે કે “કુમારપાળ મહારાજને ચોગ વિશેષ પ્રિય હતા તેણે વેગ સબંધી અન્ય દર્શનકારેનાં બીજા યોગ શાસ્ત્રો જે હતા. અને જે સંબધી જગ જાણવાની તેની વિશેષ ઉષ્ઠા હેવાથી ગશાસ્ત્ર તેની પ્રેરણાથી બનાવવામાં આવ્યું છે.”
એટલે આ ગશાસ્ત્ર બનાવવાનો મુખ્ય હેતુ કુમારપાળ મહારાજાની ગ સંબંધી ઈચછા તૃપ્ત કાને છે અને ગૌણ રીતે સંસાર તાપથી તેમ થએલા ગર્વ છાને આત્મિક સુખની શીતળતા બતાવી, તે પ્રમાણે વર્તન કરવા પ્રેરણા કરી, શાંત કરવાને છે. • •
આ યોગશાસ્ત્ર પર કુમારપાળ મહારાજાને કેટલે પ્રેમ હતા તે ‘કુમારપાળ ચરિત્ર' પરથી જણાઈ આવે છે કે આ એગશાસ્ત્ર કુમારપાળ મહારાજાને કઠસ્થ હતુ. અને તેઓ દિવસમાં એકવાર નિરતર સ્વાધ્યાય તરિકે તેનું સમરણ કરતા હતા.
