Sadhuta ni Pagdandi Part 3

Author(s): Manilal Patel
Publisher: Mahavir Sahitya Prakashan Mandir Ahmedabad

Page 7

પોતાની જાત સમર્પિત કરી, તેની જ્ઞાતિના સુધારણામાં પહેલ કરવા લાગ્યો. મુનિશ્રીનો સંપર્ક સતત રહેતો. આનો ઉપયોગ કરી તેણે પોાતાના વતન-પાણીસણામાં તા. ૪-૫-૫૦ ના રોજ મોટું સંમેલન રાખ્યું હતું. આ એક મહત્ત્વનું પગલું ગણી શકાય, સંમેલન—ચોરી, લૂંટ, શિકાર, પરસ્ત્રીહરણ અને વ્યસનોથી મુક્ત રહેવા અંગેના ઠરાવ કર્યા હતા. જેમની મથરાવટી જ ધાડપાડુ કે ચોર-લૂંટારા તરીકેની મેલી છે, તેમની પાસે આવું કામ લેવું કેટલું વસમું હોય છે, એ તો જે એ કોમમાં કામ કરે એને જ સમજાય !
આવી જ બીજી કોમ ખમીરવંતી શ્રમજીવી પઢારની છે. ધરજી ગામમાં પઢારોનું મોટું સંમેલન ભરાયું. મણિભાઈ પઢારોની ભક્તિને આ પ્રમાણે નોંધે છે : મહારાજશ્રી પ્રત્યેની ભક્તિ એવી કે મહારાજ એમના ગામમાં રહે ત્યાં સુધી કોઈ માંસાહાર ન કરે. (પા. ૩૮) સંમેલનમાં એમના મતભેદના મુદ્દા ચર્ચાયા અને સમજાવટથી તેનું નિરાકરણ કરવામાં આવ્યું.
સંતોનું કામ જ એ છે કે જ્યાં હૃદય ભાંગ્યાં, મતભેદ પડ્યા, તેનું સમાધાન કે સંધાનમાં ઉપયોગી થઈ પડવું.
આ ડાયરીમાં મુનિશ્રીના જીવનની ઘટનાઓનાં કેટલાંક મહત્ત્વનાં પાસાં જોવા મળે છે. એમાં અત્યંત કરુણ અને ઘાતકી રીતે થયેલ કાળુ પટેલનું ખૂન. કાળુ પટેલ મુનિશ્રીની પ્રવૃત્તિઓના સ્તંભરૂપ હતા. ગૂંદી આશ્રમમાં જલસહાયક સમિતિની બેઠકમાં હાજરી આપીને સ્ટેશને જાય છે, ત્યાં આશ્રમના લગભગ પરિસરમાં જ તેમનું ખૂન થાય છે. સમગ્ર માનવતાનો આ કારમો અને ક્રુણ ઘા હતો. તેની વ્યથા મુનિશ્રીને કેટલી પહોંચી હશે તે વાચક સમજી શકશે.
કાળુ પટેલનું તેમને હાથે ઊતરી આવેલ રેખાચિત્ર, તેમના માનવ પારખુ સ્વભાવનો એક ઉત્તમ નમૂનો છે : તેઓ કહે છે :
એ ગીતાનો પૂર્ણ ક્ષત્રિય ભલે ન હોય પણ આ પ્રદેશના મારા અનુભવમાં સૌથી વધુ ક્ષાત્રતેજ મેં એ મરદમાં ભાળ્યું હતું. જેમણે ખૂન કર્યું એવા ફેંકને આંખના ડોળામાત્રથી ધ્રુજાવનાર એમની કોમના બે માણસોથી આમ મરે ખરો ?... કેવું એ મૃત્યુ ? અનેક સેવક-સેવિકાઓ એને અંત વખતે સાંપડે છે. એના હાથને એના શ્રદ્ધાપાત્રે પોતાના હાથમાં લીધો છે અને નાડ બંધ થવા માંડે છે' (પા. ૧૭૧).
મુનિશ્રીની પ્રવૃત્તિઓના પાયામાં કેટલાંક વીર બલિદાનો દેવાયાં છે, તેનો પ્રારંભ આ ભડવીરથી થયો. રવિશંકર મહારાજ અને સંતબાલજીની હાજરીમાં ખૂનીઓ હથિયાર, લૂગડાં વ. સોંપી ખૂનનો એકરાર કરે છે. પાછળથી કોર્ટમાં ફરી જઈ
6