________________
હિંસાનું પાપ તો થઈ ગયું. તમે હવે સાચું બોલશો તો બમણા પાપમાંથી બચશો. સાચા દિલથી હવે પ્રાયશ્ચિત કરી નાખો.'
તો હવે તમે હથિયાર અને કપડાં બતાવી દો.” રવિશંકર મહારાજે કહ્યું. હવે દિલ ખોલ્યું છે તો બરાબર ખોલી નાખજો. એક મણ દૂધ હોય તેમાં અધોળ દહીં પડી જાય તો તે બધુંય ફાટી જાય છે. ઝેરનો એક છાંટો દૂધમાં પડી જાય તો તે બધું ઝેરરૂપ થઈ જાય છે. માટે હવે સાચું બોલવા માંડ્યું છે તો સહેજ પણ સંતાડશો નહિ. આ મહારાજશ્રી કહે છે તેમ તમારા પાપનું પ્રાયશ્ચિત કરી હળવા થાવ તમોને ગુનાની જે સજા થવાની હશે તે તો થશે. પણ તમે હળવા થઈ જશો.”
મુનિશ્રી સંતબાલજી તો તા. ૨૧ મીથી મૌન શરૂ કરવાના હતા એટલે અરણેજ જવા વિદાય થયા. એ ભાઈઓએ ખેતરમાં પોતાનાં છુપાવેલાં શસ્ત્રો અને કપડાં પંચ સમક્ષ પોલીસને સોંપી દીધાં.
સાંજે રવિશંકર મહારાજે કહ્યું : “સંસ્કૃતમાં એક આ અર્થનો શ્લોક છે :
મોત ક્યારે આવે છે તે કહી શકાતું નથી. તેથી મોતથી હું ડરતો નથી. પણ જ્યારે મારી અપકીર્તિ થાય છે ત્યારે હું મોતને ભાળું છું.”
અપકીર્તિ જ ખરેખરું મૃત્યુ છે. સેવાથી પ્રાપ્ત થતી શુભ કીર્તિ જ જીવન છે. આ રીતે કાળુ પટેલે, જેમના જેમના પ્રસંગમાં આવ્યા તે સૌના દિલમાં સ્થાન પ્રાપ્ત કર્યું છે. અનેક દબાએલા મનુષ્યોમાં પ્રાણ સિંચી તેમનામાં સ્વાભિમાન જાગૃત કર્યું છે.
એમના કુટુંબીઓ અને એ ધોળી ગામ, લોકપાલ કોમમાં એમણે પ્રગટાવેલી સેવા અને સ્વાર્પણની જ્યોતને જાગૃત રાખી એને ઉજ્જવળ કરે. એ જ એ વીર આત્માનું સાચું શ્રાદ્ધ છે.
એમનાં પત્નીએ તથા કુટુંબીઓએ જે ધીરજથી આ કારી ઘા સહ્યો અને પ્રભુસ્મરણ સાથે આખો અંતિમ વિધિ પૂરો કર્યો એ પણ ધન્યવાદને પાત્ર છે. વિશ્વવાત્સલ્ય : ૧-૩-૧૯૫૦
- નવલભાઈ શાહ
જેમ સફાઈની આંખવાળો માણસ પોતાની આસપાસની ગંદકીને બીજા ખાતર નહીં, પણ પોતાના આનંદ ખાતર પણ સાફ કર્યા વિના રહી શકતો જ નથી, તેમ આ પરથી બીજો પાપી, ગંદો કે અનિષ્ટ ભરેલો દેખાય ત્યાં સત્યની સાપેક્ષતા લેવી અને વધુ પ્રેમ પાથરવો, પણ સુધારની પ્રવૃત્તિમાં સાપેક્ષતાનું બાનું લઈ અતડા કે આળસુ ન બનવું. એ અતડાઈ કે આળસુપણામાં વ્યવહારશુદ્ધિ પણ નથી અને આધ્યાત્મિકતા નથી.
સંતબાલ
સાધુતાની પગદંડી
૧૬૮
