________________
ક્ષણિકનો બોધ અને નિત્યનો અનુભવ
૩૩
-૦૦eneeeeeeeeeooooooo
ooooo
વિદ્વાન જ નહીં, વિરાગી પણ થવું
વિદ્વાન થવું જેટલું સહેલું છે, એટલું વિરાગી થવું સહેલું નથી. વિદ્વાન થવા માટે ભણવાનું છે, વૈરાગી થવા માટે ભણેલું ભૂલવાનું છે. આત્મજ્ઞાન વિના ખરો વૈરાગ્ય હોતો નથી. માત્ર શાસ્ત્રજ્ઞાન પ્રાપ્ત કરીને જીવ વિદ્વાન થાય છે, જ્યારે આત્મજ્ઞાન પ્રાપ્ત કરીને વિરાગી થાય છે. માત્ર પંડિતાઈ કરીને માન કષાયને પોષવું યોગ્ય નથી. પોતે જાત-જાતની યુક્તિઓ બનાવીને ભોળા જીવોના માથા પર પોતાની સ્વતંત્ર માન્યતાઓ બોજો ન ઉપડાવી દેવો જોઈએ.
કેટલા વિદ્વાન એમ માને છે માથા પર ટોપી પહેરવાથી વાળ બચીને રહે છે. તત્સંબંધી તર્ક આપતા એમ કહે છે કે સ્ત્રીઓ હંમેશા માથે ઓઢીને રાખે છે તેને ટકો થતો નથી પરંતુ પુરૂષ માથે ટોપી પહેરતો નથી તેથી પુરૂષોને ટકો થઈ જાય છે.
ટોપી પહેરવાથી વાળ ખરતા બચી જાય છે, એમ માની લેવામાં આવે તો દ્રવ્યની સ્વતંત્રતા પર પ્રશ્નાર્થ ચિન્હ લાગી જશે. તેથી મારું કહેવું માત્ર એટલું જ છે કે બીજા જીવોને જાત-જાતના વિતર્ક ન આપી ટોપી પહેરાવવાનો પ્રયાસ ન કરવો જોઈએ. જીવોને દ્રવ્યની સ્વતંત્રતા સમજાવીને કર્તુત્વનો ભાર દૂર કેમ થાય તેની સમજણ આપવી જોઈએ.
કોઈ વિદ્વાન એમ પણ કહે છે કે મને તો બસ એનું માન જોઈએ છે કે જે મારી પાસે છે. મને જે ક્ષયોપશમજ્ઞાન છે તેનું માન જોઈએ છે, પરંતુ લોકોને તેનું પણ માન જોઈએ છે કે જે તેમની પાસે નથી. તે કહે છે કે અનિલ અંબાણી પાસે જે છે તે મારી પાસે નથી, પરંતુ મારી પાસે જે છે તે અનિલ અંબાણી પાસે પણ નથી. જો આવા પ્રકારના તર્ક આપીને પરોક્ષરૂપે
