________________
: જીવનસંધ્યા
જીવનભરમાં માનવની એક જ કામના હોય છે. તે સુખ અને આનંદ, એ ન હોય તો શું જીવન ભારરૂપ ન લાગે?
હા ... પણ ઉષાએ જીવનમાં એ ન મેળવ્યું. સારા જીવનમાં પણ નહી પામી શકે. ભગવાન ! આ કયા પાપનો દંડ છે?
આવી કલ્પનાવડે ઘેરાયેલી ઉષાના નયનમાં અશ્રુઓ ઉભરાયાં. તેના માનસ જીવનપટ પર એક દિવસની વાત સ્મરણે ચડી. અરુણના પત્રથી દવાખાનામાં તપાસ કરવા જતાં સ્વામી સેહીગના કેવા સુમધુર સ્વપ્ન બાંધ્યા હતા ! તે દહાડે આનંદ કેટલે ઝીલી શકી હતી ? અને આજ ... ! આહા, તે દહાડે તેણે પોતાની જાતની કેવી નિર્દય પ્રતારણા કરી હતી ?
તે દહાડે જે આનંદ મન વચ્ચે ઉછળી રહ્યો હતો, તે કેવળ સ્વામી પ્રેમને ઉમળકે માત્ર નહોતો. એ આનંદ પાછળ તો હતી મનની ચિરંતન તૃણાતૃપ્તિની અપરિમિત આશા-ભવિષ્યના અનાગતના આગમનથી સુખદ પ્રત્યાશા, પણ કઈ જન્માન્તરનાં પાપે એ આશા ન ફળી.
ઉષાનું આખું શરીર અશાન્ત રુદનના વેગથી કંપવા લાગ્યું. તેના મનમાં થયું કે પરમેશ્વરની વિશાળ સૃષ્ટિમાં આથી વધુ ભયાનક દુવિચાર બીજો એક પણ નથી. આહા, વિશ્વમાં કેટલા સ્ત્રી પુરુષ અને પ્રાણ ખાતર ભૃણહત્યા–બાળહત્યા કરે છે ! છતાં પણ ફરી ફરીને વિશ્વના આનંદસ્વરૂપ અમૃતમય એ બાળકે ત્યાં ને ત્યાં જ આવે છે ! પ્રકૃતિને અવિચાર હશે કે પ્રભુને? વિચાર કરતાં કરતાં ઉષા ખિન્ન બની ગઈ. તેના બંને નયને બળી રહ્યાં હતાં, મસ્તકમાં પીડા થતી હતી.
ડીવાર પછી જ્યારે પિતાનાં નયને નિદ્રાના ભારથી મિંચાઈ ગયાં એ પોતે ન જાણું શકી.
