________________ રાગાદિથી આખું જગત ભ્રમિત થઈ ગયેલું છે. આપણને દેખાતું નથી. જેનું મન સમતારૂપી અમૃતથી સિંચાયેલું છે. એને રાગાદિ ઝેર અસર ન કરે માટે એનું મન ન ભમે. બાકી બધાનું મન ભમશે. . ઈષ્ટ વ્યક્તિ–વસ્તુ અને વાતાવરણમાં ઈષ્ટનો સંયોગ થાય. બધું જ ઈષ્ટ જોઈએ. અનુકૂળની શોધ એટલે સંસારની શોધ. અનુકૂળતાના જેટલા મનોરથો વધારે તેટલો રાગ વધે તેનાથી કર્મબંધ તગડા બને. માગે એને ભાગે, ત્યારે એને આગે.'મનોરથો કરે ને ન મળે તો વ્યાકુળ થાય. મરણિયો બને. આમ આત્મા ખેદાન મેદાન થાય. અધ્યાત્મમાં રમવાનું જો ન રમીએ તો મન ખેદાનમેદાન થઈ જાય. મોહનું ઝેર પ્રસરી ન જાય એ ધ્યાન રાખવાનું. સંસારની ફરજ પૂરી થાય તો આત્માની ફરજ ચાલુ થાય. વૈરાગ્ય રસ વિના રાગ પર વિજય નહિ. પુણ્યના ઉદય વિના મળ વાનું નથી પુણ્યનો ઉદય પૂરો થઈ ગયા પછી રહેવાનું નથી. સંસાર આધિ વ્યાધિ ઉપાધિથી ભરેલો છે. સમતા મેળવવા રાગનો સામનો કરવો પડે. વૈરાગ્ય હોય તો જ રાગ મોળો પડે તો જ આત્મામય બનાય. ગાથા - 7 : શમસૂક્તસુધાસિક્ત યેષા નક્તદિન મનઃા કદાપિ તે ન દાન્ત, રાગોરગવિષયોર્તિભિઃ IIછા ગાથાર્થ : જેમનું મન સમતાના સુભાષિતો રૂપ અમૃતથી રાત-દિવસ સિંચાયેલું રહે છે, તેઓ કદી પણ રાગરૂપ સર્પના વિષના તરંગોથી બળતા નથી. જેઓનું મન સમતારૂપી રસ વડે ભીંજાયેલું છે અને સુભાષિતોથી વાસિત થયેલું છે, તેઓનું ચિત્ત તેના અર્થનું અવબોધન કરે છે અને તેનું સંધાન જ્યારે આત્મા સાથે કરે છે ત્યારે તેઓમાં વિરાગભાવની મસ્તી પ્રગટે છે. જ્ઞાનસાર-૨ // 187
