________________ અર્થાત્ મોહના ઉદયને આત્મા દૂર કરે તો જ આત્માના સ્વભાવને અનુભવી શકે એટલે મોહજેના નિમિત્તે ઉદય પામે છે તે નિમિતોને દૂર કરવાના છે, તો જ મોહ ઉપર વિજય મેળવી શકાય અને સ્વભાવમાં આવી શકાય. જ્યાં સુધી આત્મા અસંગભાવવાળો નહીં થાય ત્યાં સુધી મોહનો ત્યાગ થવો દુષ્કર છે. સંગ મનમાં પડ્યો છે તો મોહનો પરિણામ ચાલુ જ છે, દ્રવ્યથી ભલે ગમે તે સંગથી છૂટી ગયા હોય અસંગ થઈને જીવ મગ્ન બની શકે છે, અને પોતાના ગુણરૂપી નંદનવનમાં વિહરી શકે છે. એકત્વ ભાવના પર ચડે તો અસંગદશાને અનુભવી શકે. જીવદ્રવ્ય તરીકે એકલો છું. કુટુંબ પરિવાર વિ. થી જુદો છું તેમ શરીરથી પણ નિરાળો છું એ ભાવ જ્યારે પ્રબળ થાય ત્યારે આત્મા નિઃસંગ દશાને પામે. દરેક ક્રિયામાં માત્ર હું આત્મા છું ! એવું પણ ભાવથી આવે ત્યારે તે આત્મનો અનુભવ કરે. માટે જ મુહપત્તિના પ્રથમ બોલમાં જ સૂત્ર-અર્થ-તત્ત્વ કરી સદહું આ વાત મૂકી છે. આથી સૂત્ર-અર્થને પરિણામ પમાડી પછી બંનેને છોડી આત્મામાં તદાકાર બનવાનું છે તો અપૂર્વનિર્જરા કરી શકે. સહજાનંદને માણી શકે. માટે માત્ર ક્રિયા કરતાં આત્માઓ પણ ભાવનામાં કેવળજ્ઞાનને પામ્યા છે. છોકરો મારો એમિથ્યાત્વ-મારો જ મારામારી કરાવે.જ્યારે વિપરીત થાય ત્યારે નાસીપાસ કરાવે. આનાથી આત્મા અશાંત રહે. મોહ આ રીતે હેરાન કરે. એટલે આરાધના ચૂકી જવાય. ઉપાધિનો પાર નહિ. - જિનની આજ્ઞા ન માનેને જનની આજ્ઞા માને તે દુઃખી. જિનની આજ્ઞા માને તે સુખી, જ્યાં કોઈપણ પ્રશ્ન ન હોય તે સિધ્ધ-જ્યાં પ્રશ્નનો અંત ન આવે તે સંસાર. જગતે ભોગવીને એંઠવાડ તરીકે છોડી દીધું એ ભોગવીએ છીએ. પુદ્ગલને સંગ્રહ કરવાનો આત્માનો સ્વભાવ નથી. પુદ્ગલના પનારે પડ્યા છીએ. હેય માનીને આપવું પડે તો ચોધાર આંસુએ આપે. પણ આપણે રીઢા ગુનેગાર છીએ પારકાને પોતાના માનીને એમાં જ આનંદ માણ્યો. જ્ઞાનસાર-૨ // 191
