Book Title: Apbhramsa Pathavali
Author(s): Madhusudan Chimanlal Modi
Publisher: Gujarat Varnacular Society
View full book text
________________
११
प्रियताने ज तोषी छे. बाकी सातमा सैकाना दण्डीने जे अर्थ सूझ्यो, ते शुं नवमा सैकाना रुद्रटने न सूझे ? बारमा सैकाना वाग्भटनो अभिप्राय दण्डी अने रुद्रटना अभिप्रायनी वचटनो छे. ते रुद्रटनी माफक बधी देश्यभाषाओने अपभ्रंश कहेतो नथी; तेम पश्चिममां वसता आभीरादिनी भाषाओने ज अपभ्रंश तरीके उल्लेखतो नथी. तेने मते तो कोई पण देश्यभाषा शुद्धस्वरूपे पहोंची होय, एटले के साहित्यमां वपराई होय, तेने अपभ्रंश कहेवी, बीजीने नहि. आ. प्रकरनां शास्त्रप्रिय आलंकारिकोनां दलीली विवेचनो जवा दई, मुद्दा पर आवीए. आगळ पाछळना पूरावा परथी एम आपणे कही शकीए के केटलाक जीवा अपवादों बाद करतां, हेमचंद्रे जे भाषानी चर्चा सिद्ध है मना आठमा अध्यायने छेडे करी छे, ते भाषाने अपभ्रंश समजवी. ' बीजा प्राकृत वैयाकरणोने पण आज अभिप्रेत छे. आ भाषामां ज आर्यावर्तना पश्चिम दिशाना देशोनी अर्वाचीन भाषाओनुं मूळ विद्वानो जुवे छे. आ बाबतमां राजशेखर काव्यमीमांसामां कहे छे, के “ मारवाड, टक अने भादानक प्रदेशोमां भाषाप्रयोगो अपभ्रंश मिश्र होय छे.”” अपभ्रंश कविओनुं ते पश्चिममां स्थान स्थापे छे; " अने जणावे छे के " सुराष्ट्र अने त्रवण आदि प्रदेशना जनो सौष्ठव अपने संस्कृत वचनोने पण अपभ्रंशवत् बोले छे. """ भोज सरस्वतीकंठाभरणमां कहे छे के
<<
गुर्जरो पोताना अपभ्रंशथी संतोषाय छे; नहि के बीजाथी ” जो सिद्ध हैमनी अपभ्रंश साथे गूजराती सरखावीए तो मालम पडशे के बन्ने वच्चे मा - दीकरीनो संबंब छे. मारवाडी तथा पश्चिम हिंदुस्तानीने पण अपभ्रंशनी साथे आ प्रकारनो ज संबंध छे. आथी जे अपभ्रंशनी वात भोज अने राजशेखर करे छे, ते अपभ्रंश सिद्धहैमनुं ज अपभ्रंश छे, ए वात दीवा जेवी चोक्खी छे. विक्रमना
७. वाग्भट - काव्यालंकार. २. ३.
अपभ्रंशस्तु यच्छुद्धं तत्तद्देशेषु भाषितम् ।
८. हेमचंद्र - सि. हे. ८ ४. ३२९ - ४४६; मार्कण्डेय - प्राकृतसर्वस्व १७ १-७८. लक्ष्मीधर - षड्भाषाचन्द्रिका ( सं . कमळाशंकर प्राणशंकर त्रिवेदी) पृष्ठ २६४ - २६८. इ. मां अपभ्रंशनी चर्चा करवामां आवी छे. ९. राजशेखर - का. मी. पान. ३४.
१०. राजशेखर - का. मो. पान. ५४-५५ ११. राजशेखर - का. मी. पान. ३४.१२. भोजदेव - सरस्वतीकण्ठाभरण. २. १३.

Page Navigation
1 ... 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 ... 386