Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
૮૫
તમારે ગ્રહણ કરી લેવા. તેની અંદર મેં ધન છૂપાવેલું છે. ત્યાર પછી અમારા કુળોમાં એવો રિવાજ છે કે, “પર્વ દિવસોમાં આવી નીતિ રીતી કરવી.” એમ કહીને તે વિદ્યાર્થી પુત્રોને તે સાથે લઈ જઈ પેલાં છાણાં નદીમાં તરતાં મૂક્યાં. આ ઉપાય કરીને પોતે સર્વ ધન પહોંચાડી દીધું. ત્યાર પછી તે સ્થાનથી નીકળી ગયો. (૧૨)
(સાચી અને સાવકી માતા) ૧૦૩- અર્થદ્વાર- કોઈ બાળકને જન્મ આપનારી અને બીજી ઓરમાન એમ બે માતાઓ હતી. પિતા મૃત્યુ પામ્યા હતા. ઘણા દૂર દેશાવરમાંથી આવેલા હોવાથી અહિં તેને કોઈ ઓળખતું નથી. બંને માતાઓને વિવાદ થયો. અહીં કોઈ સાક્ષી નથી. એટલે નિર્ણય માટે રાજદરબારમાં ગયા. ત્યા રાજાની પટ્ટરાણી ગર્ભવતી હતી, તેણે આ વિવાદ સાંભળ્યો. બીજો ઉપાય ન દેખતાં તેણે કહ્યું કે, “મારા ગર્ભથી જે પુત્ર ઉત્પન્ન થશે, તે અશોકવૃક્ષની નીચે બેસી તમારો વિવાદ છેદશે. તેટલા સમય સુધી તમારે આનંદપૂર્વક ઉચિત અન્ન-પાન, વસ્ત્રપરિભોગ કરતા રહેવું. ' ઓરમાન માતા ખુશ થઈ કે, “આટલો કાળ તો મળ્યો.પછી શું થશે? તે કોણ જાણે છે ? તેના હર્ષનું અવલોકન કરવાથી દેવીએ યથાર્થ હકીકત જાણી કે,
આ ઓરમાન માતા છે. એટલે તેને તગડી મૂકી, જન્મ આપનારી માતાને પુત્ર અને ધન સમર્પણ કર્યા.
બીજા આચાર્યો આ પ્રમાણે કહે છે - કેટલાક ધાતુ ધમનારાઓએ કોઈ પર્વતમાં સુવર્ણસિદ્ધિ મેળવવા માટે સર્વ પ્રયાસ કર્યો, પરંતુ સુવર્ણની પ્રાપ્તિ ન થઈ. તેથી તેઓ દીલગીરી થઈ ત્યાં રહેલા છે. ત્યાં આગળ પર્વત પાસે નજીકમાં લશ્કરની છાવણીમાં રાત્રે સળગતા અગ્નિને દેખીને કૌતુકથી રાજા એકલો ત્યાં ગયો અને પૂછયું કે, “તમે આ શું આરંવ્યું છે ? તેઓએ વિસતારથી પોતાની હકીકત કહી ઔત્પારિકી બુદ્ધિવાળા રાજાએ જાણ્યું કે આવાં કાર્યો હિંમતથી થાય છે અને તેમાં તે હિંમત-સત્ત્વ નથી. માટે મારું પોતાનું મસ્તક છેદીને આ અગ્નિમાં નાખું.” તે પ્રમાણે જેટલામાં તે કરવા તૈયાર થયો, તેટલામાં તલવાર ખેંચેલા જમણા હાથને કોઈક અદશ્ય અધિષ્ઠાયિકા દેવીએ થંભાવી દીધો. રાજાના પરાક્રમથી આકર્ષાયેલી દેવી તેની હિંમતથી પ્રસન્ન થઈ અને સુવર્ણ બનાવી આપ્યું. (૧૦૩).
(શસ્ત્ર-શાસ્ત્ર નામના દ્વારનો વિચાર ) ૧૦૪ - કોઈક રાજાને ત્યાં હથિયાર સહિત સેવકો આવી તેની સેવા કરવા લાગ્યા. પરીક્ષા માટે રાજા તેને કંઈક પણ પગાર કે મહેનતાણું આપતો નથી.ત્યારે તેઓ બીજે જવા તૈયાર થયા,એટલે પરિમિત આજીવિકા-દાન આપવાનું નક્કી કર્યું. કેટલાક પોતાના પુરુષાર્થના પ્રમાણમાં વૃત્તિ ન મળવાથી બીજે સ્થલે ગયા. ઔત્પાતિકી બુદ્ધિથીરાજાએ જાણ્યું કે, “આ મહાપરાક્રમી છે.”
બીજા કેટલાક આચાર્યો આ વાત બીજા સ્વરૂપે કહે છે કે, ૧ આત્રેય, ૨ કપિલ, ૩ બૃહસ્પતિ અને ૪ પાંચાલ નામના ઋષિઓએ કહેલા વૈદ્યક ધર્મ, અર્થ અને કામ સંબંધી ચારે
